MAKABI, nazwa żydowskich organizacji kultury fizycznej włączonych do światowego żydowskiego ruchu gimnastyczno-sportowego M.; najważniejszą imprezą tego ruchu były Makabiady. W Katowicach do ruchu należały: ►Żydowskie Towarzystwo Narciarsko-Turystyczne „Makabi" (1933–1939) i ►Żydowski Klub Sportowy (1934–1939).
W. Jaworski, Ludność żydowska w województwie śląskim w latach 1922–1939. Sosnowiec 1997.
MAKS MURCKI, Murckowski Amatorski Klub Sportowy, zał. na przełomie XX–XXI w. w Murckach. Pionier amatorskiej ligi hokeja na lodzie w Polsce (Śląska Amatorska Liga Hokeja na Lodzie. Osiągnięcia: 2-krotne mistrzostwo w Ślaskiej Amatorskiej Lidze Hokeja na Lodzie. Działacze: Zenon Kozik, Mirosław Niedbała, Zbigniew Tomiło. Wybitny sportowiec: Janusz Adamiec.
Ach te Murcki. Katowice 2013.
MAŁGORZATA (Margarethe Teich), staw – poprzemysłowy zbiornik wodny elektrowni „Jerzy” w Giszowcu, zlokalizowany w rejonie ul. Szopienickiej, zasypany w 1965 odpadami kopalni „Staszic”. W latach 1925–1948, przekształcony, funkcjonował jako ośrodek sportów wodnych i basen, z wieżą i trampoliną (1927), bramkami do piłki wodnej (1937); zimą był wykorzystywany do gry w hokeja na lodzie i curlingu; obiekt ►Towarzystwa Pływackiego 23 Giszowiec-Nikiszowiec. W 1926 roku odbyły się na nim MP w pływaniu.
J. Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice 2007; J. Tofilska: Giszowiec. Monografia historyczna. Katowice 2016.
MAŁOPOLSKO-ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK NARCIARSKI zob. ►Śląski Związek Narciarski
MAŁOPOLSKO- ŚLĄSKI ZWIĄZEK HOKEJA NA LODZIE W KATOWICACH, zob. ►Śląski Związek Hokeja Na Lodzie.
MAŁOPOLSKO-ŚLĄSKI ZWIĄZEK ŁYŻWIARSKI, zob. ►Śląski Okręgowy Związek Łyżwiarstwa Figurowego.
MANHATTAN 27, UKS, założony w 1992 roku przy SP nr 27 w katowickim osiedlu Odrodzenia (zwanym popularnie Manhattanem), przy ul. Łętowskiego 27; założyciel: Tadeusz Sajda; sekcje: ►koszykówki, minikoszykówki.
manhattan27.pl/
MARGARETHE TEICH zob ►Małgorzata
MAROKO, staw (nazywany również Stawami na Tysiącleciu), Ośrodek Wodno-Rekreacyjny KWK „Kleofas” (do końca l. 90 XX w.), użytek ekologiczny 16 ha w Katowicach pomiędzy rzeką Rawą, dzielnicą Załężem a Osiedlem Tysiąclecia. Nazwa stawu pochodzi od „Maroka", potocznego określenia dla historycznej dzielnicy położonej na granicy Chorzowa i Katowic – Bederowca. M. to dwa zbiorniki (większy i mniejszy) z terenami przyległymi (w tym trzcinowiska), stanowiące ostoję dla wielu gatunków zwierząt, zwłaszcza płazów (kumak nizinny, traszki zwyczajne, żaby jeziorkowe, zaskrońce, piżmaki, kokoszki wodne, łyski, kaczki krzyżówki), stanice ►Środowiskowego Klubu Wodniacko-Wędkarskiego „Maroko" ►32 Harcerskiej Drużyny Wodnej im. hm. Pawła Krawczyka w Katowicach (od 1982).
A. Tokarska, Przyroda Katowic. Katowice 2005.
MAROKO, Środowiskowy Klub Wodniacko-Wędkarski, zarejestrowany 11 IX 2002, z siedzibą przy ul. Piastów 17 (do 1999 znajdował się tam Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy KWK „Kleofas”) przyczynił się do popularyzacji sportu i rekreacji w zakresie żeglarstwa, wędkarstwa i harcerstwa wodnego; przy klubie działa ośrodek sportów wodnych nad stawem Maroko w Osiedlu Tysiąclecia, zajmuje się m.in. szkoleniem nurków; działacze: Mieczysław Edward Machula, Grzegorz Karol Tworuszka,
www.maroko.katowice.pl/o-nas
MARS BOGUCICE, klub koszykówki, wzmianka prasowa w 1934.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008.
MÄNNER TURNVEREIN zob. ►Alter Turnverein Katowice.
MÄNNER TURNVEREIN DEUTSCHE FORPOSTEN zob. ►Alter Turnverein Kattowitz.
MÄNNER TURN VEREIN 1896 BOGÖTSCHÜTZ, zob. ►Deutsche Eiche
MÄNNER TURN VEREIN ZALENZE, zał. 1895, pierwsza niemiecka organizacja kultury fizycznej w Załężu. Należała do I Okręgu Deutsche Turnerschaft. W 1906 skupiała 20 członków. Uczestniczyła w akcji Volks- und Jugendspiele. Ok. 1921–1922 nastapiła ewolucja w kierunku ruchu sportowego (sekcja piłki nożnej). Rozwiązana decyzją ►Deutsche Turnschaft in Polnisch Schlesien. W okresie okupacji hitlerowskiej do jej tradycji odwoływała się niemiecka organizacja Sport und Turnverein „1895” Zalenze. Działacze: Johann Adamek, Kober.
A. Steuer: Ruch sportowy w Katowicach-Załężu (1895–1998). W: „Kronika Katowic”. T. 8. Katowice 1999.
McFIT, siłownia przy ul. Ułańskiej 8 A w osiedlu Tysiąclecia, niedaleko Stadionu Śląskiego; o powierzchni łącznej 2000 m kw.; strefy: maszyny: wolne ciężary, cage, cardio, streching area, shape it; nowoczesne urządzenia do treningu mięśni nóg.
https://www.mcfit.com.pl/silownia/katowice
MEANDER, KLUB TATERNICTWA JASKINIOWEGO, funkcjonował w latach 70.–80. XX w. przy KWK „Wujek”, organizował wyprawy do jaskiń tatrzańskich; wydawał biuletyn pt. „Meander”.
MECENAT PRZEMYSŁOWY W KULTURZE FIZYCZNEJ W KATOWICACH, obejmował: 1. inicjatywę organizacyjną oraz wsparcie finansowe dla akcji ►Volks- und Jugendspiele i organizacji jej imprez, 2. możliwość korzystania bezpłatnego bądź za symboliczną opłatą z urządzeń i obiektów zakładowych, 3. dzierżawę terenów należących do koncernów i spółek gospodarczych, 4. udział przedstawicieli kadry administracyjno-technicznej zakładów pracy w zarządach stowarzyszeń. Początki mecenatu, datowane na XIX w., związane są z działalnością Kattowitzer AG i Huberta von Thiele-Wincklera, jednego z twórców ►gildii strzeleckich w Katowicach. Największy rozwój m. miał miejsce na początku XX w., akcję Volks- und Jugendspiele oraz ►ruch turnerski wspierały Kattowitzer AG (►Turnverein Deutsche Eiche w ►Bogucicach), Fürstliche Plesische Verwaltung (►Turnverein Boer Schachte w ►Kostuchnie), Hohenlohe Werke (Turnverein w ►Wełnowcu) Georg Giesche Erben (►Turnverein Jahn w ►Szopienicach); w ruchu sportowym został zapoczątkowany w 1906 przez Giesche SA, a w latach 1912–1922 przez Kattowitzer AG (►Erster Kattowitzer Swimmenverein 1912) w okresie 1922–1939 mecenatem objętych było 29 organizacji kultury fizycznej; Giesche SA kontynuowała opiekę nad założonym w 1906 KS ►06 Katowice przy kopalni „Kleofas”; po przyłączeniu Katowic do Polski objął on ►Rakett Załęże, ►Towarzystwo Pływackie 23 Giszowiec-Nikiszowiec, KS ►Pułaski Janów, ►Klub Golfowy Pułaski Janów, klub strzelecki ►Kościuszko Giszowiec, RKS ►Porcelana Bogucice, ►Klub Tenisowy Urzędników Kopalni Giesche, ►Klub Kręglarski Urzędników Kopalni Giesche, ►Moto-Club Związku Powstańców Śląskich, KS ►Ligoń Janów, ►Klub Tenisowy Szopienice, ►Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” Dąbrówka Mała; Hohenlohe SA (KS ►Rozwój w Brynowie przy kopalni „Wujek”, Koło Szybowcowe kopalni „Maks” w Michałkowicach (►Klub Szybowcowy Wełnowiec), ►Klub Szybowcowy Kopalni „Wujek”, ►Klub Szachowy Kopalni „Wujek”, ►Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” Załęska Hałda; KS ►25 Wełnowiec; Rudzkie Gwarectwo Węglowe (KS ►Dąb Katowice, ►Klub Tenisowy Huty „Baildon”, ►Słowian Katowice, Ferrum Katowice, ►Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” Dąb), Fabryka Maszyn Górniczych MOJ (►Klub Motocyklowy „MOJ” w Katowicach-Załężu), Fabryka Mydła Czwiklitzer (KS ►Czwiklitzer w Katowicach-Załężu), Fabryka Rowerów Ebeco (Klub Cyklistów ►1925 Ebeco), Cegielnia Badury w Brynowie (KS ►Badura Katowice, Wspólnota Interesów (►Śląski Klub Kajakowy Katowice, ►Yacht Club Wspólnoty Interesów w Katowicach), Katowicka Fabryka Maszyn (KS Katowickiej Fabryki Maszyn), kopalnia Boera (sekcja modelarstwa nawodnego oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej obejmującego Murcki, Kostuchnę i Podlesie, Stephan Frölich Knippel Piotrowice (►ESEFKA Piotrowice), Fabryka Mydła Kołłontay (KS Kołłontay Brynów).
Od 1945 w mecenacie obowiązywał podział resortowy; w górnictwie: KS ►Górnik 1920 Katowice (KS 20), śląski klub sportowy ►Górnik Katowice, KS ►06 Kleofas (►Górnik Załęże), GZKS Janów, Ligoń Janów, ►Naprzód Janów, Rozwój Katowice (►Górnik Ligota), ►Dąb Katowice (Eminencja), Staszic Giszowiec, ►MK Kostuchna (►Górnik Kostuchna), Rozwój Kostuchna, ►Górnik Murcki, KS ►Koszutka, ►Klub Motorowy Górników i Energetyków Katowice, klub żeglarski ►Szkwał Katowice; w przemyśle maszynowym: ►Katowiczanka, ►MOJ Katowice w Załężu, ►Górnik Piotrowice (Piotfama), ►Rapid Wełnowiec; w hutnictwie: ►HKS Szopienice, HKS Katowice, Klub Narciarski Huty „Baildon”, ►Baildon Katowice, ►Orzeł Wełnowiec, ►Słowian Katowice (Ferrum); w przemyśle budowlanym: klub narciarski Budowlani Katowice, Naprzód-Budowlani Dąbrówka Mała, Silesia Bogucice, klub tenisowy ►Budowlani Katowice, klub hokeja na trawie ►Budowlani Katowice, ►Budowlani Ligota; w przemyśle chemicznym: ►Atom Katowice II w Zawodziu, ►Atom-Naprzód Szopienice (Perun), ►22 Mała Dąbrówka; w poligraficznym: ►Drukarz Katowice. Od 1948 r. mecenat realizowany był przez zakładowe związki zawodowe (w latach 1949–1956 w ramach kół sportowych); od 1957 w klubach sportowych, od 1962 stopniowo redukowanych, zwłaszcza po północnej stronie Rawy (►GKS Katowice). Po 1989 r. mecenat przemysłowy stopniowo zanikał, obecnie nie istnieje.
A. Steuer: Mecenat przemysłowy w ruchu sportowym Katowic i okolicy w okresie międzywojennym. W: Katowice. W 141 rocznicę uzyskania praw miejskich. Przemiany protoindustrialne i industrialne jako czynnik miastotwórczy. Red. A. Barciak. Katowice 2007; A. Steuer: Górnicze kluby sportowe w Katowicach w latach 1945–1989. W: Tradycje i dziedzictwo górnicze na obszarze Katowic z perspektywy XXI wieku. Katowice 2009; A. Steuer: Kultura fizyczna i sport. W: Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, T. 1. Pod red. A. Barciaka, E. Chojeckiej, S. Fertacza, Katowice 2012.
MEMORIAŁ AGATY MRÓZ-OLSZEWSKIEJ; rozgrywany z inicjatywy organizacji „Kropla Życia”, pod patronatem Pań Prezydentowych: Marii Kaczyńskiej, Danuty Wałęsowej i Jolanty Kwaśniewskiej; 10 edycji; z których pierwsza odbyła się w dniach 17–18 października 2009 roku w Spodku. W Katowicach turniej odbył się również w latach 2010 i 2012; oprócz Katowic gospodarzami były także Dąbrowa Górnicza, Wrocław, Bielsko-Biała.
H. Metzner, 85 lat siatkówki na Śląsku, Katowice 2009.
MEMORIAŁ IM. CZESŁAWA BIAŁASA w podnoszeniu ciężarów, rozgrywany od 1991 roku w hali MOSiR w Szopienicach, w kategorii seniorów i juniorów mężczyzn oraz kobiet. Zwycięzców wyłania się na podstawie współczynnika (stosunek wyniku do wagi sztangisty) Sinclaira; od 2022 impreza połączona z mistrzostwami Śląska juniorów do lat 20 i 23.
https://sportdziennik.com/wielki-trener-by-sie-cieszyl/
MERKUR KATOWICE, klub kręglarski; wzmiankowany z okazji prowadzonej w 1933 w prasie śląskiej akcji (o jej rezultatach brak relacji) mającej na celu utworzenie regionalnego związku kręglarstwa województwa śląskiego.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939, Opole 2008; „Polonia” 1933, nr 3047.
MEWA, Policyjny Klub Sportowy przy komisariacie Policji Państwowej Województwa Śląskiego; sekcja piłki nożnej; uczestnik rozgrywek o mistrzostwo klasy C Górnośląskiego Związku Piłki Nożnej (zob. ►Górnośląski Okręgowy Związek Piłki Nożnej); włączony do ►Policyjnego Klubu Sportowego Katowice.
A. Steuer: Koncepcje organizacyjne w sporcie katowickim na przykładzie dziejów Policyjnego Klubu Sportowego w Katowicach w latach 1924–1939. W: „Kronika Katowic". T. 6. Katowice 1996; „Goniec Śląski” 1924, nr 230.
MICKIEWICZ KATOWICE, KS, zał. 1999 przy III LO im. Adama Mickiewicza w Katowicach, jednosekcyjny (koszykówka); obecnie autonomiczny w obrębie ►AZS AWF Katowice, powołany dla celów szkoleniowych; zrzeszony w Śląskim Związku Koszykówki; występuje w II lidze. Prezes: Sebastian Reguła.
MIEJSKI KOMITET KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI, jedna ze struktur Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach w latach 1957–1975; organizatorka imprez sportowych szczebla miejskiego; dwóch pracowników etatowych; przewodniczący: Tadeusz Janik, zastępca: Kazimierz Cygan.
APK, zesp. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach, sygn.567.
MIEJSKI KOMITET LIGI OBRONY POWIETRZNEJ I PRZECIWGAZOWEJ W KATOWICACH (►LOPP); struktura w ramach ogólnopolskiej organizacji paramilitarnej LOPP, bezpośrednio podległa ►Wojewódzkiemu Komitetowi LOPP (wspólne zakładano szkolne koła LOPP); liczba kół: w 1929 – 9, od 1930 istniały koła m.in. przy Banku Polskim, Śląsko-Dąbrowskim Kolejowym Towarzystwie Eksploatacyjnym; w 1937 – 96 kół, w tym 42 szkolne; liczba członków: 19 564 (marzec 1937), w jej strukturach działał przejściowo ►Śląski Klub Lotniczy. Komitet poniósł część kosztów związanych z budową ►lotniska w ►Muchowcu, prowadził działalność propagandową; działaczami byli m.in. Adam Kocur i Jan Piechulek.
APK zesp. Hohenlohe 1983.
MIEJSKI KOMITET WYCHOWANIA FIZYCZNEGO IM. JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W KATOWICACH, instytucja powstała z inicjatywy miasta Katowic, Skarbu Śląskiego, Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie, ulokowana w wybudowanym w 1935 r. gmachu przy ul. Raciborskiej; we wnętrzu którego znajdowały się sale lekkoatletyczne, gimnastyczna, bokserska i szermiercza, służące szkoleniu sportowemu; po II wojnie światowej w tym miejscu powstało ►Technikum Wychowania Fizycznego (zob. też ►Okręgowy Ośrodek Wychowania Fizycznego w Katowicach).
„Siedem Groszy" 1936, nr 39.
MIEJSKI OŚRODEK SPORTU I REKREACJI W KATOWICACH, organizacja mecenatu samorządowego Katowic w dziedzinie ►kultury fizycznej, z siedzibą przy ul. W. Korfantego 35; działalność rekreacyjno-sportowa, komercyjna; regulowana ustawami (z 8 II 1990 o samorządzie gminnym, z 18 I 1996 o kulturze fizycznej; z 30 VI 2005 o finansach publicznych); zarządza obiektami: ►Spodek, lodowiskiem ►Jantor, ośrodkami sportowymi: ►Szopienice, ►Słowian; kąpieliska: ►Rolna, ►Zadole, ►Bugla, hala sportowa ►Józefowska, ►Camping 215, hala i boisko ►Kolejarza, ►Stadion Miejski, lodowisko sezonowe, boiska sportowe: ►przy ul. Boya-Żeleńskiego, ►Rapid, ►Podlesianka (zob. też: ►Podlesianka 38 Podlesie), ►Murcki; kąpieliska: ►Morawa, ►Trzy Stawy; organizator zawodów rekreacyjno-sportowych; dyr. Stanisław Wąsala.
https://bip.katowice.eu/jednostki/mosir/default.aspx
MIEJSKI OŚRODEK WYCHOWANIA FIZYCZNEGO IM. MARSZAŁKA J. PIŁSUDSKIEGO W KATOWICACH zob. ►Okręgowy Ośrodek Wychowania Fizycznego w Katowicach
MIĘDZYSZKOLNY KS KATOWICE, utworzony 27 IX 1935, obejmował zasięgiem Katowice –Mysłowice – Mikołów. Prowadził sekcje: hokeja na lodzie, piłki nożnej, narciarską, gier sportowych, pływacką, łyżwiarstwa figurowego, tenisową. Funkcję prezesa pełnił Marian Bogdanowicz. Działacze: Stanisław Rybicki, Stefan Jagielski, Józef Tatarczyk, Józef Grzbiela, Wincenty Karuga.
W. Pietrzak: Sport w szkołach polskich województwa śląskiego w latach 1922–1939. W: Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce. T. 3. Red. B. Woltmanna. Gorzów Wlkp. 1998.
MIKRUS, Uczniowski Klub Sportowy, siedziba: ul. Karliczka 15 w Giszowcu, zał. 17 III 1995; sekcje: piłki siatkowej, koszykowej, nożnej; osiągnięcia: m.in. 1 m. w siatkówce plażowej (2013) w kategorii młodziczek w MP.
MILICYJNY STAW, zob. ►Sumik.
MISTRZOSTWA EUROPY W BOKSIE 1975; zawody rozegrane w dniach 1–8 VI 1975 w katowickim ►Spodku z udziałem 163 pięściarzy z 23 państw; organizację imprezy Międzynarodowa Organizacja Bokserska AIBA powierzyła Polskiemu Związkowi Bokserskiemu (dla uczczenia jubileuszu 50-lecia jego istnienia); zawody rozegrano w 11 kategoriach wagowych. W klasyfikacji zespołowej zwyciężył zespół sowiecki, drużyna Polski zajęła drugie miejsce z 2 złotymi (Wiesław Rutkowski, Andrzej Biegalski), i 3 brązowymi (Ryszard Tomczyk. Jerzy Rybicki, Jacek Kucharczyk) medalami; łącznie trofea zdobyli przedstawiciele 13 krajów. W okresie PRL była to najlepiej zorganizowana impreza mistrzowska w Katowicach (organizatorami byli sekcja bokserska Wojewódzkiej Federacji Sportu w Katowicach, Polski Związek Bokserski oraz Biuro Organizacji Imprez Sportowych). W uroczystości poprzedzającej turniej uhonorowano najlepszych pięściarzy w dziejach polskiego boksu, trzech z nich – Zbigniew Pietrzykowski, Jerzy Kulej i Zenon Stefaniuk – dostąpiło zaszczytu wciągnięcia na maszt flagi Europejskiej Federacji Bokserskiej (EFB). Na kongresie EFB w Kamieniu k. Rybnika nowym prezydentem wybrano Holendra Hansa Hoffmanna. Do wszystkich uczestników zawodów list pasterski wystosował, udzielając duszpasterskiego błogosławieństwa, biskup ordynariusz katowicki Herbert Bednorz (list, datowany na 31 maja, nie ujrzał jednak światła dziennego)
IPN Ka sygn. 030-43; L. Olszewski: Bokserzy walczą o tytuły. Warszawa 1975; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957-1987 (w przygotowaniu do druku).
MISTRZOSTWA EUROPY W KARATE KYOKUSHIN, 1987, zawody przeprowadzone w Spodku w maju 1987 roku z udziałem 70 zawodników z 17 krajów europejskich i Japonii. Zwycięstwo w klasyfikacji medalowej odniosła reprezentacja Holandii, Polska z jednym złotym medalem (Włodzimierz Roj) zajęła 2 miejsce.
A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1989. W: Katowice miejscem ważnych wydarzeń na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Red. A. Barciak, Katowice 2023 (w przygotowaniu do druku).
Tabela – klasyfikacja medalowa
| Miejsce | Reprezentacja | Złoto | Srebro | Brąz |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Holandia | 2 | – | 2 |
| 2 | Polska | 1 | – | 1 |
| 3 | Anglia | – | 2 | – |
| 4 | Węgry | – | 1 | – |
MISTRZOSTWA EUROPY W PODNOSZENIU CIĘŻARÓW, 1985, ostatnia impreza w podnoszeniu ciężarów tej rangi zorganizowana w Katowicach, mistrzostwa uświetniły jubileusz 60-lecia Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów; na pomoście stanęło 350 sportowców reprezentujących 23 państwa europejskie, rywalizacja toczyła się w dziesięciu kategoriach wagowych, reprezentanci Polski wywalczyli dwa brązowe medale: Marek Seweryn w kategorii wagowej do 67,5 kg i Marek Krukowski – do 90 kg. Liczba widzów została ograniczona do 4 tysięcy, w opinii władz turniej przeprowadzony został sprawnie, lecz pod względem sportowym nie stał na wysokim poziomie.
IPN Ka 030/223; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1989. W: Katowice miejscem ważnych wydarzeń na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Red. A. Barciak, Katowice 2023 (w przygotowaniu do druku).
Tabela – klasyfikacja medalowa
| Miejsce | Państwo | Złoto | Srebro | Brąz |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Bułgaria | 5 | 3 | – |
| 2 | ZSRR | 3 | 4 | 2 |
| 3 | NRD | 1 | 1 | 3 |
| 4 | Rumunia | 1 | – | 1 |
| 5 | Czechosłowacja | – | 1 | 1 |
| Węgry | – | 1 | 1 | |
| 7 | Polska | – | – | 2 |
MISTRZOSTWA EUROPY W PODNOSZENIU CIĘŻARÓW W KATOWICACH 1957, 37 edycja zawodów, rozegrana 19–22 IX 1957 w ►Hali Parkowej (przygotowanej do zawodów przez Państwowe Przedsiębiorstwo Imprez Sportowych); z udziałem 45 sztangistów z 10 państw (na czas zawodów zamieszkałych w budynkach przy dawnej ul. Bielskiej w Katowicach). Pierwsza tej rangi impreza w Katowicach, została powierzona Polskiemu Związkowi Podnoszenia Ciężarów po rezygnacji z organizacji zawodów w czerwcu 1957 przez Sztokholm. Zawody rozegrano w 7 kategoriach wagowych. Polak Czesław Białas zwyciężył w jednej kategorii wagowej, w pozostałych triumfowali sztangiści ZSRR, który wygrał klasyfikację zespołową przed Polską (z 1 złotym, 2 srebrnymi 3 brązowymi medalami). Łącznie medale zdobyli reprezentanci 7 krajów.
Mistrzostwa Europy w podnoszeniu ciężarów. Katowice Hala Parkowa 19–22 IX 1957. Program; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1987 (w przygotowaniu do druku).
MISTRZOSTWA EUROPY W SIATKÓWCE KOBIET, 2009, turniej rozegrany w dniach 25 IX–4 X 2009 w Katowicach, Łodzi, Bydgoszczy i Wrocławiu. Głównym organizatorem zawodów był Polski Związek Piłki Siatkowej; w katowickim Spodku rywalizowały cztery zespoły grupy C: Serbia, Czechy, Słowacja i Azerbejdżan, odbyły się też mecze repasażowe; mimo że reprezentacja Polski w Katowicach nie występowała, zawody obserwowały tłumy widzów; mistrzostwo Europy zdobył zespól Włoch, wyprzedzając Holandię i Polskę.
H. Metzner, 85 lat siatkówki na Śląsku, Katowice 2009.
MISTRZOSTWA EUROPY W ZAPASACH W STYLU KLASYCZNYM W KATOWICACH 1972, 27 edycja zawodów, rozegrana w dniach 28–30.04.1972 w ►Spodku, druga część imprezy, po ►Zapaśniczych Mistrzostwach Europy w stylu wolnym 1972. W klasyfikacji medalowej zwyciężyła reprezentacja Bułgarii z 4 złotymi, 1 srebrnym i 1 brązowym medalem. Polska z 1 złotym (Jan Michalik), 1 srebrnym (Andrzej Skrzydlewski) i 2 brązowymi medalami (Kazimierz Lipień, Andrzej Supron) zajęła 4 miejsce – na 10 sklasyfikowanych.
IPN Ka. 07-220; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1987 (w przygotowaniu do druku).
MISTRZOSTWA EUROPY W ZAPASACH W STYLU WOLNYM W KATOWICACH 1972, jedna z dwóch imprez tworzących ►Mistrzostwa Europy 1972 w zapasach w ►Spodku, rozegrana w 10 kategoriach wagowych. W klasyfikacji medalowej zwyciężyli zapaśnicy ZSRR z 7 złotymi i 1 brązowym medalem; Polacy wywalczyli 2 brązowe (Zbigniew Żedzicki, Paweł Kurczewski) medale i zajęli 7 miejsce na 8 sklasyfikowanych zespołów narodowych.
IPN Ka. 07-220; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1987 (w przygotowaniu do druku).
MISTRZOSTWA EUROPY W ZAPASACH KATOWICE 1972, pierwsza impreza sportowa wysokiej rangi rozegrana w katowickim ►Spodku, przeprowadzona w dniach 22–29 IV 1972 z okazji jubileuszu 50-lecia Polskiego Związku Zapaśniczego (nieoficjalnie z okazji 50-lecia przyłączenia Górnego Śląska do Polski); zawody składały się z dwóch imprez: ►Mistrzostw Europy w zapasach w stylu klasycznym i ►Mistrzostw Europy w zapasach w stylu wolnym. Startowało łącznie 430 zawodników z 28 państw europejskich oraz Kanady. Po raz pierwszy zostały wprowadzone okrągłe maty zapaśnicze, częściowo produkowane przez Łódzkie Zakłady Sprzętu Sportowego. Z okazji tej imprezy działacz sportowy Roman Stachoń został odznaczony przez Milana Ercegana, przewodniczącego Światowej Federacji Zapaśniczej. Katowicom powierzono wtedy organizację zapaśniczych mistrzostw świata w roku 1974.
IPN Ka. 07-220; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1987 (w przygotowaniu do druku).
MISTRZOSTWA ŚWIATA GRUPY „B” W PIŁCE RĘCZNEJ KOBIET, 1984, w zasadzie turniej kwalifikacyjny do igrzysk olimpijskich, rozegrany w dniach 7–12 grudnia 1984 roku w halach Spodka i Ruchu Chorzów, bez udziału trzech najlepszych drużyn, które awans olimpijski uzyskały wcześniej. Rywalizację 12 drużyn, podzielonych na dwie grupy, zakończył sukces NRD po zwycięstwie nad reprezentacją Polski; jednak ani zwycięzca meczu finałowego, ani pokonany nie wystąpił na igrzyskach z powodu ich bojkotu przez większość państw bloku komunistycznego. Do Los Angeles wyjechała trzecia w tym turnieju drużyna Republiki Federalnej Niemiec. Podczas turnieju po raz pierwszy w Katowicach pojawiły się reklamy firm zachodnich (Puma, Nike, Kodak, Coca Cola, Nestle). Była to najgorzej zorganizowana impreza mistrzowska w Katowicach w okresie tzw. Polski ludowej.
IPN Ka 030-192; A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1989. W: Katowice miejscem ważnych wydarzeń na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Red. A. Barciak, Katowice 2023 (w przygotowaniu do druku).
MISTRZOSTWA ŚWIATA W ZAPASACH W STYLU KLASYCZNYM, 1982, impreza rozegrana w dniach 19–22 września 1982 roku w katowickim Spodku; zawody uświetniły jubileusz 60-lecia Polskiego Związku Zapaśniczego. W walkach toczonych równolegle na trzech matach w dziesięciu kategoriach wagowych wzięło udział 170 zapaśników z 24 państw świata, w klasyfikacji medalowej zwycięstwo odniósł zespół ZSRR (4–1–2), przed Polską z 3 złotymi medalami (Piotr Michalik, Ryszard Świerad, Roman Wrocławski), 1 srebrnym (Andrzej Supron) i 1 brązowym (Jan Dołgowicz). Zawody rozegrano w warunkach stanu wojennego (zgodę na przeprowadzenie międzynarodowych zawodów wydał Wojewódzki Komitet Obrony) i nie obyło się bez ograniczeń dotyczących publiczności – na trybunach mogli zasiadać wyłącznie mieszkańcy województwa, osoby tutaj pracujące oraz goście zagraniczni.
IPN Ka 030-488, A. Steuer: Mistrzostwa świata i Europy w Katowicach w latach 1957–1989. W: Katowice miejscem ważnych wydarzeń na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Red. A. Barciak, Katowice 2023 (w przygotowaniu do druku).
Tabela – klasyfikacja medalowa
| Miejsce | Państwo | Złoto | Srebro | Brąz |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ZSRR | 4 | 1 | 2 |
| 2 | Polska | 3 | 1 | 1 |
| 3 | Rumunia | 1 | 3 | 1 |
| 4 | Bułgaria | 1 | 2 | 3 |
| 5 | Szwecja | 1 | – | – |
| 6 | Jugosławia | – | 1 | 1 |
| Węgry | – | 1 | 1 | |
| 8 | Turcja | – | 1 | – |
| 9 | Korea Płd. | – | – | 1 |
MK KATOWICE, założony w 1977 r. wskutek fuzji klubów kopalnianych ►Górnik Murcki i ►Górnik Kostuchna (po połączeniu kopalń „Murcki” i „Boże Dary”); sekcje piłki nożnej, piłki ręcznej, strzelectwa sportowego; osiągnięcia: udział w rozgrywkach II ligi piłki ręcznej; w 2012 r. zakończył działalność; kontynuatorem tradycji jest ►MK Katowice UKS.
MŁODA GIEKSA, wielosekcyjna struktura sportowa, zwana też Akademią Sportu (hokej na lodzie, piłka nożna, tenisowa; współpracująca ze Szkołą Podstawową Mistrzostwa Sportowego w Katowicach i Liceum Ogólnokształcącym Mistrzostwa Sportowego w Katowicach, działająca w oparciu o Fundację Sportową Katowice z bazą na Stadionie Miejskim przy ul. Bukowej 1A; ośrodkiem sportowym ►Kolejarz przy ul. Alfreda 1, ośrodkiem sportowym ►Hetman przy ul. Siwka 2 i ośrodkiem sportowym ►Rapid.
https://www.gkskatowice.eu/page/aktualnosci?tag=mloda-gieksa#3
MODELARSTWO, gałąź sportu lotniczego; do rozwoju pod koniec lat 20. XX wieku przyczyniła się ►Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, a zwłaszcza jej oddział kolejowy (patronowała szkolnym kołom modelarskim, m.in. w Szkole Powszechnej nr 20 w Załężu); po II wojnie światowej ruch modelarski odrodził się w Lidze Obrony Kraju (zob. ►LOK Śląski Zarząd Wojewódzki) oraz, od 1954 roku, w ►Aeroklubie Śląskim (kierownicy: Teofil Sikora, Marian Nyderek, Leon Siwek, Ryszard Parkitny, Łucja Oślizło); ze specjalnością w klasie F2A; w 1961 roku struktury katowickiego modelarstwa uzupełnił Śląski Klub Techniki Rakietowej i Astronautyki, który w 1963 uruchomił produkcję silników rakietowych (konstruktor Zygmunt Golik); obecnie działające sekcje modelarskie: w Pałacu Młodzieży, Klub Modelarski ►Ikar w klubie osiedlowym „Rezonans”, w Młodzieżowym Domu Kultury w Załężu; wybitni modelarze: Edward Ciapała, Andrzej Rachwał, Stanisław Skotniczy.
Polskie lotnictwo sportowe. Almanach. Kraków 1987; T. Malinowski: Aeroklub Śląski 1927–1987. Katowice 1987; Sprawozdanie z działalności za rok 1935 złożone na Ogólnem Zgromadzeniu Delegatów Obwodu Miejskiego w Katowicach w dniu 27 marca 1936 r. oraz Program prac i Projekt Preliminarza Budżetowego na rok 1936, Katowice 1936.
Medaliści Mistrzostw Polski (tabela)
MODERNY SZLAK TURYSTYCZNY, zob. ►SZLAK TURYSTYCZNY MODERNY.
MOJ, klub motocyklowy przy Fabryce Maszyn Górniczych „MOJ” w Katowicach-Załężu, założony w 1938 roku przez Jerzego Rogowskiego, Alojzego Bołdysa, Gustawa Różyckiego, Stanisława Peszkowskiego i Józefa Arndta; jako pierwszy w Polsce wprowadził wyścigi motocykli z przyczepkami; po 1945 nie wznowił działalności.
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; A. Steuer: Mecenat przemysłowy w ruchu sportowym Katowic w okresie międzywojennym. W: Przemiany protoindustrialne i industrialne jako czynnik miastotwórczy Katowic. Red A. Barciak. Katowice 2007.
MOJ KATOWICE, KS przy Fabryce Maszyn Górniczych MOJ w Katowicach-Załężu, zał. 4 VII 1946 przez Józefa i Jerzego Arndtów, Jerzego Niedzielskiego, Ernesta Fojta. Siedziba mieściła się przy ul. Tokarskiej (ob. ul. ks. Strzybnego). Kolejne nazwy: RKS MOJ (do 27 VII 1946), KS „Napęd” Załęże (do 1949), „Górnik” Załęże-Dąb (do 1950, po fuzji z GKS „Eminencja” Dąb i GZKS „Kleofas”, zob. ►06 Kleofas Katowice), Koło Sportowe nr 15 „Górnik” przy Fabryce Maszyn Górniczych (1950–1957), w źródłach prasowych „Górnik” Katowice (nazwa utrzymywała się do końca l. 50. XX w.), KS MOJ (26 IV 1957 – 1963), KS ►RAPID – MOJ (1963–1964), włączony do GKS Katowice 1 I 1965). W 1962 skupiał 60 członków. Działacze: Filomen Hoffmann, Norbert Kurzaj, Wiesław Tyrlik. Osiągnięcia: 10 (1–3–6) medali MP. Wybitni sportowcy: Jan Adamaszek, Henryk Przygoda, Wiesław Wielgus, Piotr Zimoląg, Henryk Kukuła. Trenerzy: Antoni Gołaś, Ryszard Dworok, Robert Zientek.
MORAWA, jeden z pięciu stawów w zespole przyrodniczo-krajobrazowym „Szopienice-Borki”, kąpielisko z plażą piaszczystą dla mieszkańców Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego; teren wędkarski o pow. 35 ha (szczupak, karp, lin. leszcz, okoń, płoć, sum, amur, węgorz) zagospodarowany przez Okręg ►Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach.
B. Tokarska-Guzik: Przyroda Katowic. Katowice 2005.
MOTOCYKLOWE SPORTY, grupa dyscyplin sportowych obejmująca: enduro, motocross, rajdy, trial, wyścigi drogowe, torowe wyścigi motocyklowe – do których należą: ►żużel, wyścigi na lodzie (icespeedway), na trawie, na torach długich (około 1000 m). Początek m.s. wiąże się ze skonstruowaniem motocykla (pierwszymi jego twórcami byli Gottlieb Daimler i Wilhelm Maybach 1885), który dotarł do Katowic na przełomie XIX i XX w.; do 1925 m.s. rozwijały się w cieniu ►kolarstwa, z którym pozostawały we wspólnych strukturach (►Związek Towarzystw Cyklistów i Motocyklistów Województwa Śląskiego), ponadto motocykl był wykorzystywany do zawodów kolarskich (wyścig za motocyklem); przełomu w tej materii dokonały ►Śląski Klub Motocyklowy Katowice (1925) i ►Polski Klub Motocyklowy Katowice (1928). Wpływ na rozwój m.s. w Katowicach miały wydarzenia w Trzeciej Rzeszy (1933–1939), kiedy gwałtownie wzrosło zainteresowanie nimi organizacji paramilitarnych; utworzone zostały: ►Klub Motocyklowy Związku Strzeleckiego Katowice (1933), sekcja motocyklowa ►Kolejowego Przysposobienia Wojskowego (1933). Bezpośrednie zagrożenie militarne ze strony Niemiec po wygaśnięciu konwencji genewskiej stało się powodem rozpoczęcia produkcji motocykli sportowo-wojskowych z przyczepką w fabryce MOJ (1938) w ►Załężu, utworzenia ►Klubu Motocyklowego Związku Powstańców Śląskich przy Zakładach Giesche w Szopienicach oraz objęcia kierownictwa w ►Śląsko-Dąbrowskim Okręgowym Związku Motocyklowym przez wojskowych (Henryk Kowalówka). Popularne rajdy motocyklowe: Grand Prix o puchar wojewody Michała Grażyńskiego; wyścigi szosowe, gymkhana („matka” trialu); czołowi działacze i sportowcy: Rudolf Breslauer, Florian Malinowski, Henryk Kowalówka, Oktawian Popowicz, Maks Żmuda.
Po II wojnie światowej do odrodzenia m.s. przyczyniły się: ►Katowicki Klub Motocyklowy, sekcja motocyklowa KS ►Pogoń Katowice; reaktywowany ►Śląsko-Dąbrowski Okręgowy Związek Motocyklowy (1946), który w 1950 roku połączył się z ►Automobilklubem Śląskim. Popularyzacją m.s. zajmowała się gazeta ►„Sport”, której kolumnę motocyklową redagował Władysław Pietrzak. M.s. znajdują się w gestii ►Okręgu Katowickiego Polskiego Związku Motorowego; charakter wyczynowy utrzymał on w Automobilklubie Śląskim (1957–1969) i w ►Gwardii Katowice (speedway); osiągnięcia: pierwszym sukcesem było zwycięstwo Jana Bogusławskiego ze Śląskiego Klubu Motocyklowego w wyścigach MP (1931), łącznie w wyścigach szosowych pięciu sportowców reprezentujących dwa kluby, Automobilklub Śląski Katowice i Śląski Klub Motocyklowy Katowice, wywalczyło 27 (16–7–4) medali MP (1931–69); dwa medale przypadły Katowicom w konkurencjach drużynowych.
Osiągnięcia motocyklistów katowickich w mistrzostwach Polski (tabela)
MOTOROWA TURYSTYKA, jedna z form turystyki (motocyklowa i samochodowa); w okresie międzywojennym objęta programem działalności ►Automobilklubu Śląskiego, wyrosła ze sportowych form jego działalności („Rajdy w nieznane”, „Rajdy nocne”); wznowiona w 1953 w ramach struktur organizacji turystycznych: Okręgowej Komisji Turystyki Motorowej ►Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Katowicach z 16 sekcjami (1959), Klubem Turystyki Motocyklowej PTTK ►Junak (1959), ►Klubem Motorowym Górników i Energetyków, ►Sekcją Samochodowo-Motocyklową przy KWK „Gottwald” („Kleofas”). W najlepszym okresie m.t. skupiała 131 przodowników; 135 imprez z 16 823 uczestnikami (1973), m.in.: Centralny Rajd i Zlot Turystów Motorowych „Śląski Rajd Samochodowo-Motocyklowy”. W strukturach organizacji sportowych (Automobilklubu Śląskiego) rozwinął się ►Caravaning; oraz m. t. niepełnosprawnych. Działalnością turystyczną zajmuje się także Okręgowe Biuro Turystyczne Zarządu Okręgowego ►Polskiego Związku Motorowego w Katowicach (Biuro Turystki Motorowej); działacze: Janina Górecka, Bolesław Zieliński, Stanisław Szubert.
J.Nowak, Działalność Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w województwie katowickim w latach 1951-1985. (Zarys historyczny), Katowice 1989.
MUCHOWIEC, część jednostki pomocniczej Katowic – Osiedla Paderewskiego−Muchowca. Powstał w XVII w. jako przysiółek, nazwa pochodzi od osadnika o nazwisku Mucha, który miał na tych terenach dom i łąkę. Na przełomie XIX i XX w. powstała osada domków dla pracowników pobliskiej cegielni oraz myśliwski zameczek. Na początku XX w. Muchowiec był miejscem wypoczynku, spacerów i majówek miejskiej ludności. W 1924 r. został przyłączony do Katowic. W latach 20. XX w. wybudowano tu lotnisko Katowice-Muchowiec, a w 1929 r. uruchomiono linię lotniczą Katowice – Warszawa. (zamkniętą w 1958 z powodu szkód górniczych); funkcjonowało ponadto boisko ►Erster Fußball Club (zamknięte w 1939 r. z powodu prowokacji hitlerowskich); do dziś pozostało jedynie lotnisko sportowe, zarządzane przez ►Aeroklub Śląski. Na terenie M. znajdują się także liczne stawy rekreacyjne, hipodrom, mała gastronomia oraz leśniczówka.
P. Zdanowicz, B. Zatorski: W krainie murckowskich lasów: Katowice w cieniu pradawnej puszczy, cz.2, Katowice 2017.
MUCHOWIEC, Ośrodek Wczasów Niedzielnych, funkcjonujący na przełomie lat 40. i 50. XX wieku w lesie miejskim Katowic; cel krótkich wycieczek i spacerów mieszkańców Katowic; w ośrodku znajdowały się: boiska sportowe, place do gier i zabaw, basen kąpielowy, tor żużlowy, restauracja; miejsce letnich festynów ludowych (w których udział wzięło łącznie 60 tys. osób).
B. Gajdzik: Wycieczki i wczasy jednodniowe z Katowic. Warszawa 1951.
MURCKI, południowa dzielnica Katowic; najstarszymi przejawami kultury fizycznej na tych terenach są formy rekreacyjne, urządzenia do jej uprawiania zostały wybudowane w Lesie Murckowskim (►tor saneczkowy na ►Wzgórzu Wandy, promenada); pierwsze organizacje niemieckie były związane z akcją ►Volks- und Jugendspiele; pierwsza polska organizacja – gniazdo ►Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Murcki (zał. w 1920 r.) – wywodziła się z ruchu narodowo-niepodległościowego.. Ruch sportowy został zapoczątkowany w 1923 r. i realizowany w polskich i niemieckich klubach sportowych związanych m.in. z socjaldemokracją: KS ►23 Murcki, RKS ►Naprzód Murcki, KS ►Lechia, ►Koło Tenisowe Pracowników Bractwa Pszczyńskiego, ►TS Murcki), niemieckim Deutscher Arbeiter Fußball Club oraz efemerycznymi organizacjami paramilitarnymi (oddziałem Związku Strzeleckiego) i młodzieżowymi (►Oddziałem Młodzieży Powstańczej Murcki, ►Stowarzyszeniem Młodzieży Polskiej Murcki). Najpopularniejszą dyscypliną była piłka nożna, uprawiana w sześciu jednostkach organizacyjnych, a ponadto piłka ręczna, tenis, gimnastyka sokola. Po zakończeniu II wojny światowej miejscowość odegrała pionierską rolę w rozwoju ►rugby w województwie śląskim (tradycje form niezorganizowanych tej dyscypliny sportu sięgają lat 1920–1921); kopalnia „Murcki” została mecenasem ruchu sportowego, który scalono w KS ►Górnik Murcki (ten z kolei w 1970 r. został wchłonięty przez nowo utworzony GKS Tychy), w 1977 r. wspólnie z ►Górnikiem Kostuchna utworzył ►MK Katowice, a w nim m.in. sekcję piłki nożnej); znani sportowcy: Karol Burek, Henryk Handy, Hubert Hynnek, Jan Hynnek, Tomasz Lichoń, działacz: Franciszek Liszka; obiekty sportowe – tor saneczkowy na Wzgórzu Wandy; rekreacyjne – kąpielisko Dolinka; strzelnice: pneumatyczna, kulowa, lodowisko naturalne. korty tenisowe; trasy turystyczne – ►Szlak Dolinki Murckowskiej, ►Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego, ►Katowicki Szlak Spacerowy, Kolonia Górnicza Murcki, ►Ochojski Szlak Turystyczny, ►Szlak Wesołej Fali (zob. ►Wesoła Fala), ►Szlak Krawędziowy GOP, ►Trasa rowerowa nr 101, ►Trasa rowerowa nr 142.
Ach te Murcki. [Zebranie i ułożenie materiałów Sylwester Szweda]. [Katowice] 2013.; P. Zdanowicz, B. Zatorski: W krainie murckowskich lasów. Katowice w cieniu pradawnej puszczy, cz. 2. Katowice 2017; A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922-1939. Opole 2008.
MURCKI, jeden z trzydziestu obiektów ►Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji; sezonowa ślizgawka w Lesie Murckowskim, otwarta 3 grudnia 2022 roku.
https://www.wkatowicach.eu/informacje/sportowe/Kiedy-uruchomione-bedzie-lodowisko-w-Murckach-Zobaczcie-zdjecia-z-przygotowywania-slizgawki/idn:2420
MURCKOWSKA DOLINKA, dolina w Katowicach, nad rzeką Przywrą; w dzielnicy ►Murcki; teren rekreacji mieszkańców dzielnicy i okolicy, obecnie w miesiącach letnich co roku odbywają się tu pikniki. W latach 70. XX w. na terenie dolinki powstał kompleks rekreacyjny (z basenem, brodzikiem dziecięcym, ścieżką zdrowia, kortami tenisowymi, parkingiem, małą gastronomią nad basenem). wg projektu Ewy i Piotra Frantów, Jacka Leśko i Barbary Salomon. W bezpośrednim sąsiedztwie dolinki, na terenie rezerwatu Lasu Murckowskiego, została stworzona ścieżka zdrowia (obecnie już zlikwidowana); w miejscu dolinki pokrytej łąkami (pastwiskiem, dla kóz, od 1865 przejściowej zagrody dla 4 żubrów), zniszczona w okresie transformacji ustrojowej; W l. 2009–2010 przywrócona do stanu używalności. Przez Dolinkę Murckowską prowadzą dwa szlaki rowerowe: czarny (►Szlak Dolinki Murckowskiej) i zielony.
M. Pleszyniak: Rowerem przez Katowice. Przewodnik z 10 mapami miasta. Katowice 2016.
MURCKOWSKI PARK (dawniej: Park KWK „Murcki”, Park Kopalni „Murcki”), park miejski położony w dzielnicy Katowic, Murckach, pomiędzy ulicą Bielską i ulicą Pawła Kołodzieja; istnieje od połowy XX w., zajmuje obszar 9,83 ha, teren zieleni urządzonej, pełniący rolę parku o znaczeniu dzielnicowym; ze starodrzewem bukowym. M.P. przylega do rezerwatu ►Las Murckowski; obiekt rekreacji ruchowej (m.in. boisko asfaltowe, muszla koncertowa, ►ścieżka rowerowa nr 101). Nazwa P.M. została nadana uchwałą RM Katowice z 27 IX 2010.
A. Tokarska: Przyroda Katowic. Katowice 2005.; P. Zdanowicz, B. Zatorski, W krainie murckowskich lasów: Katowice w cieniu pradawnej puszczy, cz.2. Katowice 2017.