Dział Grafiki
8 XI - 9 XII 2018
Dyrektor Muzeum Historii Katowic
Jacek Siebel
Dyrektor Muzeum Górnośląskiego w Ratingen
Stephan Kaiser
Kurator wystawy
Łukasz Szostkiewicz
zapraszają na wernisaż wystawy
TANIEC ŚMIERCI
I wojna światowa w alegorycznych wycinankach, drukach i szkicach MELCHIORA GROSSKA (1889–1967)
(ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Ratingen)
8 listopada (czwartek) 2018 r. o godz. 17.00 do Muzeum Historii Katowic
Działu Grafiki im. Pawła Stellera
przy ul. T. Kościuszki 47
Motyw tańca śmierci (z fr. danse macabre) był popularny w sztuce średniowiecznej Europy. Prawdopodobnie przyczyniła się do tego epidemia dżumy, która nawiedziła ten kontynent w XIV wieku. W alegoryczny sposób ukazywano władzę śmierci nad życiem, przedstawiając korowód ludzi wszystkich stanów z kościotrupem (zazwyczaj w tanecznych pozach) na czele, co miało przypominać o własnej śmiertelności i potrzebie wypełniania obowiązków chrześcijanina dla osiągnięcia wiecznego zbawienia. Okrucieństwa dwóch wojen światowych w XX wieku spowodowały powrót wielu artystów do motywu tańca śmierci.
Melchior Grossek zaplanował swój cykl o tańcu śmierci w trzech częściach. Pierwsza, składająca się z 15 wycinanek, została wydana w formie teki pod tytułem Oblicza śmierci. Śmiertelny taniec wojny światowej w 1923 r. Pozostałe prace miały być wydane w formie dwóch tek, z których każda miała zawierać najprawdopodobniej również po 15 wycinanek, niestety nie zostały opublikowane.
Artysta inspirował się podczas pracy zarówno średniowiecznymi wzorami, jak i współczesną mu estetyką. Postać śmierci pojawia się na wszystkich wizerunkach jako dominująca niszcząca kostucha, która działa w zależności od sytuacji w sposób diabelsko wyrafinowany. Gra na flecie na czele maszerującego w pole wojska, zbiera swoje żniwo w najróżniejszych wojennych sytuacjach. Cykl jest uznawany za najwybitniejsze dzieło Grosska. Stanowi niezwykle przejmujący protest przeciwko nieludzkiemu wojennemu okrucieństwu w wymiarze ludzkich cierpień zarówno fizycznych, jak i moral-nych. Jest także wyrazem osobistego oskarżenia.
Grossek był przede wszystkim księdzem, a swoją sztukę traktował służebnie. Chciał za jej pomo-cą dotrzeć z posługą duszpasterską do szerokiej publiczności. Dekoracyjny i ekspresjonistyczny styl służył mu zawsze do głoszenia Słowa Bożego.
Na wystawie pokazano druki, wycinanki oraz szkice ołówkowe z kolekcji liczącej niemal 1000 prac zgromadzonej przez Adalberta Kleina i w 2015 r. przekazanej Oberschlesisches Landesmuseum Ratingen w darze.