Dział Teatralno-Filmowy
3 VIII - 31 X 2021
Prezentacja wybranych projektów ze zbiorów Działu Teatralno-Filmowego.
Konrad Swinarski (4.07.1929 – 19.08 1975 ) – polski reżyser teatralny, telewizyjny, filmowy i operowy, inscenizator i scenograf.
Swinarski stworzył własny styl, dzięki któremu uważany jest za jednego z najbardziej oryginalnych i najwybitniejszych twórców w historii polskiego teatru. Wywarł ogromny wpływ na najlepszych polskich reżyserów teatralnych - Jerzego Grzegorzewskiego, Krystiana Lupę, Jerzego Jarockiego, Grzegorza Jarzynę czy Krzysztofa Warlikowskiego.
Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Katowicach i w Sopocie, na Wydziale Plastyki Sceny Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi oraz na Wydziale Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W trakcie studiów reżyserskich asystował wybitnym reżyserom - Bohdanowi Korzeniewskiemu i Erwinowi Axerowi. Studia ukończył w 1955, ale dyplom uzyskał dopiero w 1972 na podstawie realizacji Snu nocy letniej Williama Szekspira w Starym Teatrze im. Modrzejewskiej w Krakowie.
W czasie studiów zafascynował się twórczością Bertolta Brechta. W 1954 wraz z Przemysławem Zielińskim przeniósł na scenę Teatru Nowej Warszawy sztukę Brechta Karabiny matki Carrar.
Samodzielnym debiutem scenicznym Swinarskiego było przedstawienie Żeglarz Jerzego Szaniawskiego, którego premiera odbyła się 14 maja 1955 w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu.
W latach 1955-1957 Swinarski przebywał w Berlinie na stażu w Berliner Ensemble, gdzie asystował Brechtowi. Wraz z innymi asystentami uczestniczył w dokończeniu inscenizacji sztuki Strach i nędza III Rzeszy, rozpoczętej przez Brechta przed jego śmiercią.
Po powrocie do Polski Swinarski wystawiał sztuki w teatrach warszawskich: Dramatycznym, Współczesnym, Ateneum i Narodowym oraz w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Reżyserował również za granicą, przede wszystkim w RFN. W 1960 otrzymał nagrodę im. Leona Schillera przyznawaną młodym reżyserom za wybitne osiągnięcia inscenizacyjne.
W 1965 rozpoczęła się wieloletnia współpraca Swinarskiego ze Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Tam też zrealizowane zostały najsłynniejsze inscenizacje Swinarskiego. Do historii przeszła przede wszystkim cechująca się wyjątkową oryginalnością inscenizacja Dziadów Adama Mickiewicza, których premiera miała miejsce 18 lutego 1973.
W 1975 Swinarski rozpoczął w Starym Teatrze przygotowania do wystawienia Hamleta Szekspira. Prace przerwała jednak śmierć reżysera. Konrad Swinarski zginął w katastrofie lotniczej pod Damaszkiem 19 sierpnia 1975