ABGAROWICZ Zbigniew (25 VI 1919 Kraków – 5 IV 1950, Tatry) – ekonomista, planista, taternik (specjalista taternictwa zimowego). Uczestniczył w wyprawach głównie z ►Jerzym Mitkiewiczem i Ryszardem W. Schrammem (1947–1950). Był współzałożycielem Koła Śląskiego Klubu Wysokogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Publikował wspomnienia z zimowych wypraw tatrzańskich, np. Na pomoc – wypadek w górach („Głos Wielkopolski” 19 VI 1949) z opisem własnego wypadku na północnej ścianie Mięguszowieckiego Szczytu. Przy próbie nowego wejścia tym urwiskiem w zimie następnego roku przy drugiej próbie, po biwaku wysoko w tej ścianie, przy fatalnych warunkach pogodowych zmarł z wyczerpania. Pochowany w Zakopanem. Pośmiertnie ogłoszono jego wiersz tatrzanski: Zimowa noc nad białych gór grzbietami... („Oscypek” 1952, nr 5).
https://z-ne.pl/t,haslo,1,abgarowicz_zbigniew.html.
ABSALON Brunon (1890, Karwina – 10 IV 1940, Chlewiska k. Miechowa lub w okolicach Radomia) – działacz społeczno-gospodarczy, mecenas kultury fizycznej z ramienia sfer przemysłowych. Pełnił funkcję dyrektora Huty Pokój w Nowym Bytomiu (zapoczątkował akcję nauki pływania załogi zakładu). Jego zaangażowanie (był prezesem kilku nowobytomskich organizacji sportowych) w organizacyjną działalność sportową zostało zaaprobowane przez Dyrekcję Koncernu Huta Pokój w Katowicach, został (wraz z ►Antonim Kellerem i ►Feliksem Olszakiem) członkiem Rady Protektoratu KS „Dąb” Katowice. Przejął majątek Huty Pokój w Chlewiskach k. Miechowa; za udzieloną pomoc oddziałowi mjr. Hubala został przez Niemców rozstrzelany.
B. Tuszyński: Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej: 1939–1945. Warszawa 1999.
ADAMASZEK Jan (20 IX 1939, Ochojec k. Piotrowic – 15 II 2010, Katowice) – zapaśnik. Trenował w klubach: MKS „Pałac Młodzieży” Katowice (1953), „Górnik Moj” Katowice (1955), RKS „Siła” Mysłowice (1959). Reprezentant Polski na MŚ w 1965. Osiągnięcia: MP styl klasyczny – 1 m. (1962, 1969), 2 m. (1959–1961, 1963,1965, 1967), MP styl wolny – 1 m. (1958–1960), 2 m. (1957, 1961), MPJ – 1 m. (1956), 2 m. (1957). Trener reprezentacji Polski juniorów (1965–1972) i seniorów (II trener – uczestnik IO w 1980), GKS Katowice (1972–1983), „Siły” Mysłowice (1983–1990). Sześciokrotny zwycięzca plebiscytu „Wieczoru” na najlepszego trenera woj. katowickiego.
APK, zesp. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, Wojewódzki Komitet Kultury Fizycznej, sygn. 1/463; A. Baran: Sto lat zapasów w Katowicach. Katowice 2006.
ADAMSKI Stanisław (12 IV 1875, Zielona Góra w pow. szamotulskim – 12 XI 1967, Katowice) – biskup katowicki w l. 1930–1967. Do 1947 (przed paraliżem) zajmował się wędkarstwem (właściciel karty rybackiej), łowił na stawie Gruenfeld na Karbowej; był też amatorem tenisa, trenował na korcie przy Kurii Diecezjalnej w Katowicach.
A. Steuer, Kalendarium dziejów Katowic. Katowice 2001.
ALBAŃSKI Spirydion Jan (4 X 1907, Lwów – 28 III 1992, Katowice), pseud. Romek – piłkarz, olimpijczyk (1936), wychowanek lwowskiej „Pogoni” (1928–1939), zawodnik klubów: „Dynamo” (1939–1940) i „Spartak” Lwów (1941), „Resovia” Rzeszów (1944–1945) i „Pogoń” Katowice (1945–1946) jako grający trener. Rozegrał 234 mecze, w tym w reprezentacji Polski 18 występów w meczach oficjalnych i 3 w nieoficjalnych. W 1945 osiadł w Katowicach, pracował jako technik górnik, od 1950 jako trener II klasy. Występował również jako arbiter (piłka nożna, hokej na lodzie). Pochowany na cmentarzu katolickim przy ul. Francuskiej w Katowicach.
A. Steuer: Z dziejów katowickich klubów sportowych – Pogoń Katowice 1920–1949. W: „Kronika Katowic”. T. 11. Katowice 2010.
ALBERG Michał (7 VII 1893, Warszawa – po 1939) – ekonomista, działacz gospodarczy i społeczny, członek Śląskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego i Śląsko-Małopolskiego Związku Łyżwiarskiego w Katowicach. Jako ochotnik wojska polskiego walczył w wojnie 1920; był absolwentem kilku wyższych uczelni w Europie (Birmingham, Lozanna, Handel-Hochschule w Berlinie), konsulem honorowym Królestwa Hiszpanii w Katowicach; pełnił funkcję dyrektora sprzedaży w koncernie Giesche. Autor: Verkauforganisation industrieller Betriebe (Berlin), Le Pétrole en Pologne (Paris 1920), Cynk, ołów i materiały pochodne (Katowice 1936) oraz wielu artykułów z dziedziny ekonomii w czasopismach polskich i zagranicznych.
Czy wiesz, kto to jest? Red. S. Łoza. Warszawa 1983.
ALFUS Zygmunt (wcz. Szymon) (3 II 1901, Kraków – 11 II 1957, Katowice) – działacz sportowy, piłkarz klubów: „Cracovia” (1921–1923), „Jutrzenka”, „Jehuda”, „Makkabi” Kraków (1923–1926), działacz „Hakoah” Bielsko (do 1939), kapitan sportowy w Śląskim Okręgowym Związku Piłki Nożnej (1945–1948) i Polskim Związku Piłki Nożnej (1946–1948). Usunięty ze struktur polskiego sportu ze względów politycznych (w okresie wojny był członkiem AK, w l. 1945–1946 przewodniczącym MRN Katowice, wiceprezydentem miasta), rehabilitowany. W 1956 aktywnie działał na rzecz odbudowy Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.
A. Gowarzewski, J. Waloszek: 75 lat OZPN [Okręgowego Związku Piłki Nożnej] Katowice: 1920–1995, ludzie, historia, fakty. Księga pamiątkowa. Katowice 1995.
AMAJS (przydomek), zob. Andrzej ►Fonfara.
ANDERS Jerzy ([?] – po 1935) – lekkoatleta; zawodnik KS „Rozdzień” Szopienice (l. 20. XX w.). Osiągnięcia: 1 (0–0–1) medal MP – 3 m. w biegu na 110 m przez płotki (1927). W 1934 odznaczony Złotą Odznaką Śląskiego Związku Lekkoatletycznego.
H. Kurzyński i in.: Historia finałów lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920–2007: konkurencje męskie. Szczecin 2008.
ANTOSZEWSKI Jan (1 XII 1894, Gniezno – 8 IV 1957, Katowice), pseud. Poraj – działacz plebiscytowy na Górnym Śląsku (zajmował się agitacją) i sportowy – długoletni sekretarz Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. W l. 1939–1940 3-krotnie aresztowany przez gestapo. Kontynuował działalność sportową w l. 1945–1948; pozbawiony funkcji sekretarza śląskiej centrali piłkarskiej, odsunięty od wszelkiej działalności w kulturze fizycznej, rehabilitowany w 1957. Pochowany na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Katowicach. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
APK, zesp. Urząd Wojewódzki Śląski, sygn. A-27; M. Starczewski: Ruch oporu na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1939–1945. Katowice [1988]; A. Steuer: Kalendarium dziejów Katowic. Katowice 2001; H. Rechowicz: Odbudowa polskiego sportu w województwie śląsko-dąbrowskim. [b.m.] 1995.
APOLLO Tadeusz (1909–?) – nauczyciel języka polskiego, działacz turystyczny, prezes Komisji Przewodnickiej Zarządu Głównego PTTK (1968–1971), członek zarządu (1955–1957), skarbnik Oddziału PTTK w Katowicach (1970). Był organizatorem turystyki w pow. mikołowskim. Odznaki: Zasłużony Działacz Turystyki, Zasłużony w Rozwoju Województwa Katowickiego, Honorowa Odznaka PTTK.
APK, zesp. Urząd Wojewódzki Śląski, Wydział Oświecenia Publicznego i Wyznań Religijnych, sygn. A-; Katowicki Oddział PTTK w latach 1922–1975. Katowice 1976.
ARENDARCZYK Stefan (1944 – 13 XII 2019) – działacz Automobilklubu Śląskiego w strukturach Koła Pojazdów Zabytkowych (od 1971), inicjator powstania Muzeum Pojazdów Zabytkowych Automobilklubu Śląskiego (1998). Honorowy Członek Automobilklubu Śląskiego. Pochowany na cmentarzu w Zabrzu.
ARLET Walter (19 II 1904, Katowice – po 1939) – hokeista na lodzie, bramkarz, zawodnik KS „Dąb” Katowice. Osiągnięcia: 1 m. MP w hokeju na lodzie (1939).
APK, zesp. Huta „Baildon”, spis 5, sygn. 48; W. Zieleśkiewicz: Historia polskiego hokeja. Krynica Zdrój 2006.
AUGUSTYN Wilhelm (12 I 1915, Siemianowice – 24 IV 1985, Siemianowice), sztangista; trenował w klubach: „Lurych” Siemianowice (1927–1933), „Powstaniec” Siemianowice (1935–1936), „Strzelec” Wełnowiec (1939), Turn und Sportverein Hohenlohehütte (1939–1945), „Siemianowiczanka” Siemianowice (1946–1949), „Stal” Siemianowice (1949–1956), „Motor” Siemianowice (1957). W 1937 reprezentował Polskę w pierwszym w dziejach polskiego sportu międzypaństwowym meczu w podnoszeniu ciężarów. Osiągnięcia: 5 (3–1–1) medali MP – 1 m. w. półciężka (1938, 1939, 1946), 2 m. w. półciężka (1949), 3 m. w. półciężka (1937).
A. Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku (1878–1945). Katowice 1986.
