Ś

 

ŚLĘCZKOWSKI Adam (11 XII 1913, Nowy Sącz – 13 XI 1990) – nauczyciel wychowania fizycznego, działacz sportu szkolnego; od 1933 w służbie nauczycielskiej w miejscowościach: Stróżna, Żmigród, Lipniki; w okresie okupacji hitlerowskiej zaangażowany w tajnym nauczaniu (rzeszowskie); po II wojnie światowej nauczyciel wychowania fizycznego w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Chorzowie (1946–1971); ukończył studia na Akademii WF w Warszawie (1964). Od 1964 kierował sekcją wychowania fizycznego Okręgowego Ośrodka Metodycznego w Katowicach; w l. 1970–1980 był st. wykładowcą, adiunktem, pracownikiem naukowy Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego w Katowicach, autorem 63 publikacji naukowych; od 1970 do 1978 pełnił funkcję prezesa Oddziału Polskiego Towarzystwa Naukowego Kultury Fizycznej w Katowicach; był też działaczem Szkolnego Związku Sportowego w Katowicach. Odznaczenia: m.in. Krzyż Kawalerski. Orderu Odrodzenia Polski.
J. Ślężyński: Ślęczkowski Adam. „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1993, z 3.

ŚLIWIŃSKI Henryk (28 III 1925 – 5 IX 2000) – szachista, mistrz krajowy; zawodnik KS „Start” Katowice. Osiągnięcia: 5 (1–1–3) medali MP w turnieju drużynowym – 1 m. (1955), 2 m. (1973), 3 m. (1953, 1968, 1970); 1 m. w Mistrzostwach Śląska (1963).
https://www.szachypolskie.pl.

ŚLIWIŃSKI Tadeusz (29 I 1932 – 13 lub 15 III 2023, Katowice); pierwszy dyplomowany trener piłki siatkowej po wojnie na Śląsku. Twórca i trener sekcji HKS Szopienice (lata 60. XX w.) oraz GKS Katowice (od 1964); pracował z kadrami młodzieżowymi Śląskiego Związku Piłki Siatkowej. Mieszkał w Katowicach-Piotrowicach, pochowany został na cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza w Katowicach, w grobie rodzinnym Teodora ►Zaczyka.
Inskrypcja nagrobkowa na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Katowicach; https://sportowefakty.wp.pl/siatkowka/1050490/katowice-w-zalobie-zmarl-tadeusz-sliwinski

ŚLOSSORZ Eryk (1920 – 2 III 1987, Katowice), pseud. Eryczek – działacz sportowy, tenisista, trener. Był związany z KS „Pogoń” Katowice (1928–1939, 1945–1949) i KS „Baildon” Katowice (1949–1987), gdzie wspólpfracował z ►Jadwigą Jędrzejowską. Osiągnięcia: 3 (1–2–0) medale: DMP – 1 m. (1952), 2 m. (1953) i srebrny medal MPJ (1939).
„Głos Baildonu” 1977, nr 6.

ŚLUSAREK Tadeusz (19 IV 1928, Ruda Śląska – 18 VI 2022, Tychy), działacz sportowy, dyrektor Stadionu Śląskiego (1965–1979), wiceprezes Wojewódzkiej Federacji Sportu w Katowicach, trener gimnastyczny (AZS Kraków, Zryw Katowice, Sparta Katowice) i skoków do wody (UKS Auerbach Tychy i Pałac Młodzieży); wychowankowie: Anna Ablamowicz, Karolina Sołtysik, Adrian Gierga, Alfred ►Kucharczyk, Stanisław Wygas). Współorganizator Stowarzyszenia Trenerów; odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski; pochowany został w Parku Pamięci w Rudzie Śląskiej
W. Klimontowicz: Sport pływacki Górnego Śląska. Katowice 1998; https://www.tychy.pl/2022/06/21/zmarl-trener-tadeusz-slusarek/

ŚLUSARZ (przydomek), zob. Emil Antoni ►Görlitz.

ŚMIEJA Józef (1900, Boguszowice – 1983, Wrocław) – działacz narodowyi sportowy, powstaniec śląski, lekarz, dyrektor szpitala w Wełnowcu, założyciel Towarzystwa Atletycznego „Biały Orzeł” Wełnowiec i Towarzystwa Wycieczkowo-Mandolinowego „Jaskółka” w Wełnowcu; więzień Dachau.
A.Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku 1878-1945. Katowice 1986.

ŚPIEWOK Paweł (16 VII 1940, Katowice – 17 V 2018, Wrocław) – piłkarz (napastnik) i hokeista na lodzie (bramkarz); zawodnik KS „Kolejarz” Katowice, „Górnik 1920” Katowice, „Śląsk” Wrocław, „Motor” Lublin. Osiągnięcia: 2 (1–1–0) medale MP w hokeju na lodzie – 1 m. (1960), 2 m. (1959) w barwach „Górnika 1920” Katowice.
W. Zieleśkiewicz: Historia polskiego hokeja. Warszawa 2006.

ŚREDNICKI Henryk (17 I 1955, Siemianowice Śląskie – 10 IV 2016, Piotrków Trybunalski) – bokser. Trenował w klubach: GKS Katowice, GKS Tychy, GKS Jastrzębie, „Górnik” Sosnowiec. Jako reprezentant Polski uczestniczył w: IO (1976, 1980), MŚ (1974, 1978), ME (1975, 1977, 1979). Osiągnięcia: 1 (1–0–0) medal MŚ (1978) – 1 m. w w. muszej; 2 (2–0–0) medale ME – 1 m. w w. papierowej (1977) i w w. muszej (1979); 7 (6–1–0) medali MP – 1 m. w w. papierowej (1974–1976), w w. muszej (1978–1979), 2 m. w w. koguciej (1982); 3 x 1 m. w Turnieju im. Feliksa Stamma (1977, 1978, 1982). Był zawodnikiem preferującym nieustanny atak, zasypującym przeciwnika ciosami. Po zakończeniu kariery został trenerem, prowadził m.in. szkółkę bokserską w Myszkowie. Jego wychowankiem jest czołowy polski bokser Łukasz Maszczyk. Od 2005 należał  Samoobrony; w 2007 kandydował na posła do Sejmu RP w okręgu rybnickim.

ŚWIERC Janusz (19 IV 1935, Katowice-Załęże – 6 II 2023, Katowice), hokeista – bramkarz, zawodnik Górnika 1920 Katowice, GKS Katowice; Polonii Bytom; trener; 8 (4–0–0) medali MP: 1 m. (1958, 1960), 2 m. (1956, 1957, 1965, 1967) 3 m. (1963, 1966); pochowany na cmentarzu parafii św. Józefa w Załężu.
W. Zieleśkiewicz: Historia polskiego hokeja. Krynica Zdrój 2006.

ŚWIERCZYŃSKI Alojzy (30 I 1901, Dąbrówka Mała – 26 III 1988) – powstaniec śląski, działacz sokoli, członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, pionier szermierki na Górnym Śląsku. W 1928 założył sekcję szermierczą w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” Dąbrówka Mała; od 1930 był członkiem Policyjnego Klubu Sportowego Katowice. Odznaczenia: Gwiazda Górnośląska.
H. Marzec: Historia medalami pisana. 75 lat śląskiej szermierki. Katowice 2002.

ŚWIERK-ULICZKA Krystyna Małgorzata (10 IX 1940, Chorzów – 22 VIII 1996, Gliwice) – lekkoatletka, zawodniczka AKS Chorzów, KS „Baildon”. Osiągnięcia: 1 (0–0–1) medal MP – 3 m. sztafeta 4 x 100 m (1963) w barwach KS „Baildon” Katowice.
H. Kurzyński: Polska lekkoatletyka w latach 1945–1960. [T. 1]. Oprac. i współpr. D. Grinberg i in. Warszawa 2014; Polska lekkoatletyka w latach 1945–1960. [T. 2]: Tabele. Oprac. H. Kurzyński, J. Rozum, współpr. S. Pietkiewicz i in. Warszawa 2014.

swierz-mieczyslaw

ŚWIERZ Mieczysław Adam Zygmunt (25 V 1891, Kraków – 5 VII 1929, Kościelec k. Zakopanego) – nauczyciel polonista, turysta, taternik. W l. 1928–1929 uczył w Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym im. Mikołaja Kopernika w Katowicach; był wiceprezesem Okręgu Śląskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i wiceprezesem Śląskiego Klubu Narciarskiego. Zginął w czasie wspinaczki w Tatrach. Pochowany w Zakopanem.
Polski słownik biograficzny. T. 51, z. 2. Warszawa–Kraków 2016–2017; https://pl.wikipedia.org/wiki/Mieczys%C5%82aw_%C5%9Awierz#/media/Plik:Mieczys%C5%82aw_%C5%9Awierz.jpg.

ŚWIETLIŃSKI Stanisław (21 XI 1928, Ruda Śląska – 16 I 2019, Katowice) – piłkarz ręczny, mistrz i reprezentant Polski, zawodnik KS „Tęcza” Katowice (1946), „Spójnia” Katowice (1950), „Sparta” Katowice. (1954–1962), absolwent Politechniki Śląskiej i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie W l. 1957–1959 wystąpił w 12 spotkaniach reprezentacji Polski seniorów w odmianie 7-osobowej (m.in. zagrał w debiucie tej drużyny na mistrzostwach świata w 1958, zajmując z zespołem 5. miejsce). Był kapitanem reprezentacji. W l. 1955–1958 zagrał też w 9 spotkaniach reprezentacji Polski w odmianie 11-osobowej. Po zakończeniu kariery zawodniczej był krótko trenerem AKS Chorzów. W barwach „Sparty” odnosił największe sukcesy, zdobywając 5 (3–2–0) medali MP – 1 m. w piłce ręcznej „11” na boiskach otwartych (1959 i 1960) i w hali (1958), 2 m. w piłce ręcznej „7” (1961, 1962), a w 1960 Puchar Polski. W 2012 otrzymał Diamentową Odznakę, a w 2016 Odznakę Diamentową z Wieńcem Związku Piłki Ręcznej w Polsce. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Murckowskiej w Katowicach.
W. Zieleśkiewicz: 90 lat polskiej piłki ręcznej.Warszawa 2008.

ŚWITAŁA Pelagia (? – 9 III 1983, Katowice) – działaczka turystyczna; aktywna w Zarządzie Okręgowym i Kole PTTK nr 56 w Katowicach Śródmieściu, Kole Organizatorów Turystyki, Kole Przewodników Beskidzkich. Odznaczona „Honorową Złotą Odznaką PTTK”.
„Dziennik Zachodni” 1983, nr 51.

 


LEKSYKON LUDZI KATOWICKIEJ KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI

WSTĘP

W leksykonie Ludzie katowickiej kultury fizycznej i turystyki zamieszczono wyłącznie notki biograficzne osób już nieżyjących związanych z kulturą fizyczną i turystyką urodzonych bądź działających w Katowicach (we współcześnie obowiązujących granicach). Celem zebrania i opracowania dotąd rozproszonych informacji jest zaspokojenie elementarnych potrzeb Czytelników, przede wszystkim zaś leksykon ma służyć pomocą tym, którzy interesują się historią śląskiego i katowickiego sportu i chcą poznać sylwetki ludzi mających trwałe już miejsce w galerii zasłużonych dla kultury fizycznej.

Przyjęta forma prezentacji ma dostarczyć podstawowych wiadomości o zasłużonych sportowcach, trenerach, działaczach i innych postaciach związanych z katowicką kultura fizyczną, tzn. niezbędnych danych biograficznych oraz uwag o działalności i osiągnięciach. W zwięzły sposób podano niezbędne informacje, pozwalające na szybkie skojarzenie sylwetki z epoką i określona dziedziną sportową. Treść biogramów została ograniczona do spraw najistotniejszych. W treści haseł uwzględniono przede wszystkim pionierskie dokonania w rozwoju dyscyplin sportowych, działalność w ogólnopolskich i regionalnych związkach sportowych (turystycznych), aktywność w zakładaniu sekcji i klubów sportowych oraz gniazd Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, a w informacjach o sportowcach ich osiągnięcia, takie jak: medale mistrzostw Polski i innych ważnych zawodów regionalnych i ogólnopolskich, osiągnięcia jako reprezentanta Polski (olimpijczyka, uczestnika mistrzostw świata, mistrzostw Europy i innych zawodów wysokiej rangi międzynarodowej).

Przy opracowaniu leksykonu korzystano z archiwaliów Archiwum Państwowego w Katowicach i jego oddziałów w Pszczynie i Gliwicach, Archiwum Miejskiego w Katowicach, Archiwum Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach oraz zgromadzonych w Muzeum Historii Katowic, a także informacji zamieszczanych w prasie historycznej i współczesnej, okolicznościowych wydawnictwach jubileuszowych oraz literaturze naukowej i popularnonaukowej.

Antoni Steuer

autor koncepcji opracowania i treści haseł