C

 

C. HARTWIG KATOWICE, UKS, zał. na pocz. pierwszej dekady XXI w. przy ul. Bolesława Krzywoustego; młodzieżowe sekcje koszykówki i siatkówki; zrzeszony w Śląskim Związku Koszykówki. Dofinansowany przez władze miejskie Katowic. Ostatnia wzmianka: 2007.
https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/61929/5-07-79-07zal.pdf

CALYPSO FITNESS I SIŁOWNIA KATOWICE SUPERSAM, przy ul. Piotra Skargi 6 A; klub fitness i siłownia w budynku centrum handlowego Supersam w centrum Katowic – z urządzeniami do treningu cardio i siłowego, klimatyzowaną salą do aerobiku, oferujące różnorodne zajęcia organizowane w grupie, m.in. dla kobiet choreograficzne zajęcia konga, będące połączeniem tańca, cardio i zestawu ćwiczeń wzmacniających; dla mężczyzn: MMA short (poznawanie techniki sztuk walki).
https://www.calypso.com.pl/klub/calypso-fitness-katowice-supersam/

CAMPING 215, teren pod zarządem ►Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Katowicach przy ul. Murckowskiej (w ►Dolinie Trzech Stawów), w Katowicach, 18572 m², Zabudowania: świetlica z punktem gastronomicznym, ogródek piwny, pomieszczenia sanitarne, kuchnia letnia, pole namiotowe podzielone na 75 boksów, stanowiska garażowe przyczep prywatnych, kort tenisowy, sauna, wypożyczalnia sprzętu wodnego (kajaki, łódki, rowery wodne, deski surfingowe); w okresie letnim prowadzone są przez instruktora "Wakacje na wodzie". Co roku we wrześniu na terenie C. usytuowana jest meta rajdu "Ścieżkami rowerowymi miasta Katowice".
www.camping.mosir.katowice.pl

CARBON KATOWICE, klub szachowy, wzmiankowany w drugiej połowie l. 60. XX w. w biuletynach Śląskiego Związku Szachowego; występował w drużynowych zawodach o mistrzostwo kl. A.

CARBON KATOWICE, Śląski Klub Petanque, zał. 2012. Siedziba mieści się przy Rynku 8 w Katowicach, bulodrom zaś w parku Kościuszki. W 2012 liczył 24 członków. Zrzeszony w Polskiej Federacji Petanque. Dwie drużyny występują w III lidze (2014).

CASTING, wędkarstwo rzutowe, odmiana sportu wędkarskiego, dzieląca się obecnie na trzy kategorie: konkurencje muchowe – wykorzystujące techniki wędkarstwa muchowego, polegające na wykonywaniu rzutów do celu (tarcz) oraz na odległość; konkurencje spinningowe – wykorzystujące techniki spinningowe; polegające na wykonywaniu rzutów do celu (tarcz) oraz rzutów na odległość; konkurencje multiplikatorowe – wykorzystujące techniki multiplikatorowe, polegające na wykonywaniu rzutów do celu (tarcz) oraz na odległość przy użyciu specjalnego typu kołowrotka zwanego multiplikatorem; mężczyźni rozgrywają zawody w dziewięciu, a kobiety w siedmiu konkurencjach. Sport rzutowy narodził się w połowie XIX w. Pierwsze zawody rozgrywano w USA i Anglii, później sport ten rozwinął się na całą Europę. Do Polski dotarł około 1926, na Śląsk po 1950 roku (co związane było z powstaniem w Warszawie Polskiego Związku Wędkarskiego), pojedyncze sukcesy, po 1957 roku (w okresie obowiązywania dwóch wielobojów: muchowego i spinningowego), zaczęli odnosić Dobrowolski (nie rozpoznany z imienia) oraz A. Szczech, obydwaj byli członkami kadry narodowej. Najwięcej sukcesów, wg programu zawodów opracowanego w 1970 roku, ►Okręg Śląski Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach odnotował na przełomie XX i XXI w. Sześciu sportowców reprezentujących tę strukturę zdobyło   61 (9–22–30) medali na najwyższych rangą imprezach, w tym: 2 (1–0–1) medale ŚISN, 28 (3–10–15) medali MŚ, 38 (5–16–17) medali ME (w latach 1997–2011).

Osiągnięcia międzynarodowe (tabela)

 

CEL GISZOWIEC, KS, zał. 1923; początkowo z sekcją ciężkoatletyczną; od 1924 z sekcją piłkarską. W l. 1925–1930 nieczynny. Wznowił działalność w 1931. Członek: ►Górnośląskiego Związku Ciężkiej Atletyki i ►Śląskiego Związku Atletycznego.
A. Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku (1878–1945). Katowice 1986.

CENTRALA ŚWIATŁA KATOWICE, KS, przy firmie o tej samej nazwie; zał. 1939, sekcja piłki nożnej; niezrzeszony w Śląskim Związku Piłki Nożnej
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008.

CENTROZŁOM KATOWICE, nazwa zapożyczona od macierzystego zakładu pracy przez sekcję lub drużynę (nie wiadomo dokładnie) tenisa stołowego przy przedsiębiorstwie Centrozłom; członek ►Śląskiego Związku Tenisa Stołowego; występy w kl. C w ramach rozgrywek o  drużynowe mistrzostwo Śląska (1950).
APK zesp. Śląski Okręgowy Związek Tenisa Stołowego, sygn.1.

CENTRUM, Katowicki Klub Łyżwiarski (także: Katowickie Towarzystwo Łyżwiarskie), założony w 1969 roku przy Wojewódzkiej Hali Widowiskowo-Sportowej – ►Spodku (mała hala); finansowany przez ►Wojewódzką Federację Sportu w Katowicach; 20 członków (1988), zlikwidowany  w 1 połowie lat 90. XX w. Osiągnięcia: 39 (11–15–13) medali MP w latach 1970–1990 zdobytych przez 11 sportowców, najlepsi z nich: H. Chwila, G. Dudek, G. Głowania, J. Żylski.

Medaliści MP (tabela)

 

CENTRUM BODY CLUB KATOWICE, klub sportowy, działający od początku lat 90. XX w. do 1999 roku, z siedzibą przy ulicy Stawowej w Katowicach; siłownia (trzy pomieszczenia), ►aerobik, solarium, sauna oraz bar; sekcja ►kulturystyki; czołowa zawodniczka: Joanna Krupa.

CENTRUM INFORMACJI TURYSTYCZNEJ W KATOWICACH, Rynek 13, placówka prowadzona przez ►Śląską Organizację Turystyczną i Wydział Informacji i Promocji Urzędu Miasta Katowice przy współudziale ►Górnośląskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Katowicach (sprzedaż wydawnictw – materiałów dotyczących celów i kierunków rozwoju miasta, tras turystycznych, zabytków, ekspozycji muzealnych oraz ważnych kongresów, zjazdów i konferencji naukowych organizowanych w Katowicach, folderów, albumów, katalogów, przewodników i programów oraz sprofilowanych tematycznie ulotek, planów miasta i regionu, gadżetów). Podstawowym zadaniem CIT jest promocja miasta i regionu, świadczenie usług informacji turystycznej, w tym informowanie o życiu kulturalno-sportowym miasta; oddział CIT istnieje w ►Nikiszowcu (zał. 2011).
www.slaskie.travel/Poi/Pokaz/.../punkt -informacji- turystycznej- w-katowicach-nikiszo; www.slaskie.travel/Poi/Pokaz/.../regionalne-centrum-informacji-turystycznej-w-katow

CERAMIK ZAWODZIE, RKS, zał. 1930 przez robotników fabryki porcelany „Giesche”, związany z PPS. Prowadził sekcje: lekkoatletyczną i piłki nożnej. Ostatnie wzmianki o działaności w 1931.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim w latach 1922–1939. Opole 2008; Z dziejów Bogucic. Materiały z sesji popularnonaukowej zorganizowanej przez Miejski Dom Kultury „Bogucice-Zawodzie" z okazji 650-lecia Bogucic w dniach 13–14 października 2010 roku. Bogucice-Zawodzie 2011; A. Steuer: Mecenat przemysłowy w ruchu sportowym Katowic w okresie międzywojennym. [W:] Przemiany protoindustrialne i industrialne jako czynnik miastotwórczy Katowic. Red. A. Barciak. Katowice 2007; „Polonia” 1930, nr 1899.

CHEMIK SZOPIENICE zob. ►Hetman 22 Dąbrówka Mała

CHORĄGIEW ŚLĄSKA ZWIĄZKU HARCERSTWA POLSKIEGO; struktura w regionalnym ruchu harcerskim województwa śląskiego; jej jednostką był Wydział Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Katowicach (kier. Józef Hała); ok. 1935 razem z ►Harcerskim Kołem Szybowcowym, ►Harcerskim Klubem Narciarskim; w Knurowie z Klubem Strzelecko-Łucznym; w Lublińcu, Mikołowie, Bielsku z Harcerskim Klubem Sportowym.
Związek Harcerstwa Polskiego Okręg Katowicki, sygn.5.

CIĘŻKA ATLETYKA, pojęcie obejmujące w klasycznej formie ►podnoszenie ciężarów i ►zapasy, (w języku niemieckim Schwerathletik), w tej postaci stosowane w ►ruchach gimnastycznych: ►turnerskim i ►sokolim, oraz w ruchu sportowym – traktowana jako jedna dyscyplina sportu; od 1920 pojęcie c.a. przejściowo uległo rozszerzeniu o kolejne sporty walki bezpośredniej: ►boks i ►szermierkę; w l. 30. XX w. uległo zawężeniu do pierwotnego znaczenia c.a.; zmiany te znalazły odzwierciedlenie w nazewnictwie struktur sportowych: ►Górnośląski Związek Ciężkiej Atletyki, ►Polski Związek Ciężkiej Atletyki; słowo „ciężka”, zostało wykreślone z nazwy w utworzonym w Katowicach w 1925 ►Polskim Związku Atletycznym (sekcji atletycznej Głównego Komitetu Kultury Fizycznej); oficjalny rozbrat pomiędzy zapasami i podnoszeniem ciężarów w Polsce miał miejsce w 1957, kiedy powstały ►Śląski Okręgowy Związek Podnoszenia Ciężarów i ►Śląski Okręgowy Związek Zapaśniczy, niemniej już znacznie wcześniej procesy rozdzielające obie dyscypliny miały miejsce na szczeblu klubowym, np. ►Dąb Katowice i ►Biały Orzeł Wełnowiec uprawiały wyłącznie ►zapasy.
A. Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku 1878–1945. Katowice 1987.

CURLING, dyscyplina sportowa. Pionierską rolę na przełomie lat 20.–30. XX w. odegrała sekcja curlingowa Klubu Golfowego „Pułaski" w Giszowcu, uczestniczka zawodów międzynarodowych w Szkocji; ponownie dyscyplina wzbudziła zainteresowanie w latach 90. XX w. Do czołowych klubów w Polsce należy ►Śląski Klub Curlingowy Katowice; osiągnięcia: 31 (14–12–5) medali MP: w rywalizacji mężczyzn 15 (9–6–0) i w rywalizacji kobiet 10 (3–3–4), mikstów 6 (2–3–1).

Medaliści MP (tabela)

 

CWIKLITZER KATOWICE, KS przy fabryce C., jednosekcyjny – piłkarski, zał. w 1938; policja województwa śląskiego wyrażała obiekcje co do celowości rejestracji klubu, który jako dziesiąty z kolei uprawiał piłkę nożną, wystąpiła z propozycją zmiany dyscypliny sportu. Ostatecznie C. występował w rozgrywkach futbolowych kl. C.
A. Steuer: Ruch sportowy w Katowicach-Załężu (1895–1998). W: „Kronika Katowic”. T. 8. Katowice 1999.

CZAPLA, Klub Modelarstwa Lotniczego; z siedzibą w Miejskim Domu Kultury (obecnie Szkole Podstawowej nr 20) przy ul. Gliwickiej 212 w Załężu, prowadzi zajęcia z młodzieżą powyżej 11. roku życia. Opiekun: Paweł Prauss.

CZARNE DIAMENTY, turniej bokserski, po raz pierwszy rozegrany w 1965 roku, a potem w latach 1972–1974, 1986–1988 i w 1997 w Katowicach, od 1975–1979, w 1993 i 1996 w Bytomiu, w 1981 w Sosnowcu, 1982–1983 w Zabrzu, 1990–1991 w Rudzie Śląskiej, od 1998 w Myszkowie (jako turniej juniorów); w zawodach brali udział zawodnicy m.in. z ZSRR, Bułgarii, Węgier, Francji, Szwecji, Anglii.
H. Marzec: 80 lat śląskiego boksu. Katowice 2003.

CZARNY STAW, łowisko w Lasach Panewnickich, obecnie należące do Polskiego Związku Wędkarskiego; powstało z połączenia trzech stawów, które tworzą rozległe rozlewisko (staw nr 3): wcześniej stawy dzieliły groble, które z powodu występowania szkód górniczych zapadły się i zostały zalane wodą, tworząc jednorodny zbiornik. Jeden z stawów należał do koła przy KWK „Wujek” i tylko członkowie z tego koła po wykupieniu w kole odpowiedniego zezwolenia mogli na nim łowić, po zalaniu grobli kopalnia ostatecznie zrezygnowała ze stawu i przekazała go PZW.
https://wedkuje.pl/l/czarny-staw-lasy/55218

CZARNY SZLAK ROWEROWY nr 101, Katowice – Lędziny, o długości 24 km, biegnący ►Murckowską Dolinką, granicami Rezerwatu Lasu Murckowskiego, przez ►Wzgórze Wandy do osady leśnej Hamerla, obok leśniczówki Zamoście i Pomnika Weteranów Powstań Śląskich w Lędzinach do Ośrodka Sportowo-Rekreacyjnego „Zalew” i osiedla „Centrum” w Lędzinach. Ciekawe miejsca na szlaku: kościół św. Jacka w Ochojcu, staw ►Barbara, Rybaczówka nad stawem ►Janina, kapliczka Matki Boskiej, kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, Wzgórze Wandy, Dolinka Murckowska, Hamerla, Pomnik Weteranów Powstań Śląskich (Lędziny), Ośrodek „Zalew” (Lędziny).
https://roweremposlasku.pl/zielony-szlak-rowerowy-nr121-katowice/

CZARNY SZLAK ROWEROWY nr 122, w Katowicach, 6 km na trasie Brynów – Śląski Uniwersytet Medyczny, łączący ►czerwony szlak rowerowy nr 103 i ►żółty szlak rowerowy nr 2; prowadzący od skrzyżowania ulic Załęskiej i Szadoka, przez ►Panewnickie Lasy (które swą powierzchnią obejmują Katowice, Mikołów, Rudę Śląską i Chorzów, uroczysko Buczynę, osiedle Kokociniec). wzdłuż rzeki ►Kłodnicy, budynki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, do żółtego szlaku rowerowego nr 2.
https://roweremposlasku.pl/zielony-szlak-rowerowy-nr121-katowice/

CZERWONY SZLAK ROWEROWY nr 1, długości 52 km, biegnący trasą: Katowice Śródmieście – os. Paderewskiego – Muchowiec – Piotrowice – Ochojec – Kostuchna – Podlesie – Tychy Mąkołowiec – Wilkowyje – Wyry – Tychy Żwaków – Paprocany – Kobiór – Piasek – Pszczyna; jeden z najpopularniejszych szlaków rowerowych w województwie śląskim.
https://roweremposlasku.pl/zielony-szlak-rowerowy-nr121-katowice/

CZERWONY SZLAK ROWEROWY NR 103 W KATOWICACH, łączący Park Śląski z ►Panewnickimi Lasami, długości 13,5 km.
https://roweremposlasku.pl/czerwony-szlak-rowerowy-nr103-katowice/

4 KORONY KATOWICE, klub skata; działał w l. 90. XX w., od 2002 sekcja Miejskiego Domu Kultury Szopienice-Giszowiec; liczy 6 członków. Prezesi: Henryk Dusza, Jan Lanuszny. Osiągnięcia: 9 (4–3–2) medali MP.

CZTERY (4) WIEŻE, klub zlokalizowany przy ul. Chorzowskiej 212; pierwszy klub fitness sieci Smart Gym otwarty w Katowicach; obiekt rozpoczął działalność 7 sierpnia 2017 roku; z końcem lipca 2020 jego powierzchnia wzrosła z 1900 do 3300 m kw., na których rozmieszczono aż 19 stref treningowych, m.in.: wolnych ciężarów, maszyn izotonicznych, maszyn półwolnych, power, cardio, funkcjonalną, core, eleiko i maszyn hoist; specjalną propozycją dla kobiet są dwie strefy wyposażone w nowoczesny sprzęt typu fitroll.
https://smartgym.club/katowice-4-wieze/

CZUWAJ, Harcerski Klub Sportowy w Janowie, zał. 1933. Zrzeszał harcerzy sportowców z Janowa, Giszowca i Nikiszowca; prowadził sekcje: gimnastyki sportowej, łyżwiarstwa, koszykówki, lekkoatletyki, narciarstwa, piłki ręcznej, siatkówki, tenisa stołowego, szachów, turystyki rowerowej.
J. Tofilska: Katowice Nikiszowiec: miejsce, ludzie, historia. Katowice 2007.

4 UKS KATOWICE, klub jednosekcyjny, kajakowy; wyłonił się z sekcji kajakowej GKS ►Naprzód Janów, z siedzibą w Zawodziu (zob. ►Dolina Trzech Stawów), przy Szkole Podstawowej nr 4; działalność obejmuje ►kajakarstwo klasyczne oraz ►kayak-polo; wychowankowie: Paulina Paszek, Justyna Iskrzycka, Aleksandra Cader i Ewelina Pisarz. Osiągnięcia: 2 (0–2–0) medale MP, oba zdobyte w 2002 roku.
www.kajakarstwo.org

Medaliści MP (tabela)

 

CZYN KATOWICE, KS, zał. 1947 przy Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik, sekcje: kolarska i tenisa stołowego; sekcja kolarska była współzałożycielem reaktywowanego w 1947 ►Śląskiego Okręgowego Związku Kolarskiego; w 1950 przekształciło się w koło sportowe Zrzeszenia Sportowego „Ogniwo” przy redakcji „Dziennika Zachodniego” (organizator kryteriów ulicznych „DZ”); prezes: Tadeusz Matula.
APK, zesp. Śląski Okręgowy Związek Kolarski, Katowice, sygn.1.

 


LEKSYKON STRUKTUR KATOWICKIEGO SPORTU I TURYSTYKI

WSTĘP

Leksykon Struktury katowickiego sportu i turystyki zawiera hasła dotyczące polskich, niemieckich i żydowskich organizacji kultury fizycznej działających w przeszłości i obecnie na terenie miasta Katowice (w jego współczesnych granicach). Hasła, ułożone alfabetycznie, poświęcone są między innymi: reprezentującym polski ruch gimnastyczny gniazdom Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, niemieckim i żydowskim organizacjom turnerskim, organizacjom kultury fizycznej związanym z działalnością socjaldemokracji niemieckiej i polskiej, polskim i niemieckim klubom sportowym, regionalnym bądź ogólnopolskim związkom sportowym, jeżeli miały siedzibę w Katowicach, sekcjom sportowym i turystycznym polskich i niemieckich i organizacji młodzieżowych oraz bractw strzeleckich, a także współcześnie funkcjonującym stowarzyszeniom, zrzeszeniom, organizacjom, sekcjom i klubom, które w swoich założeniach statutowych uwzględniają działalność na rzecz wychowania fizycznego, sportu i turystyki. Wśród haseł leksykonu nie mogło zabraknąć opisu obiektów sportowych, gdzie katowiczanie mogli podziwiać zmagania sportowców bądź uprawiać amatorsko wybrane dyscypliny.

Różnorodność opisywanych struktur organizacji sportowych i turystycznych sprawiła, że niemożliwe stało się ujednolicenie treści poszczególnych haseł. Chcąc jednak zawrzeć jak najwięcej informacji, starano się umieścić w każdym haśle takie informacje, jak: profil działania, data powstania, lata funkcjonowania, adres siedziby, działające sekcje, nazwiska wybitnych i zasłużonych sportowców, trenerów i działaczy, osiągnięcia medalowe (seniorów, juniorów i młodzieży) na najważniejszych imprezach sportowych, dorobek w poszczególnych dyscyplinach sportu.

Przy opracowaniu leksykonu korzystano z archiwaliów Archiwum Państwowego w Katowicach i jego oddziałów w Pszczynie i Gliwicach, Archiwum Miejskiego w Katowicach, Archiwum Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach oraz zgromadzonych w Muzeum Historii Katowic, a także informacji zamieszczanych w prasie historycznej i współczesnej, okolicznościowych wydawnictwach jubileuszowych oraz literaturze naukowej i popularnonaukowej.

Antoni Steuer

autor koncepcji opracowania i treści haseł