EBEL (Spyra), restauracja w Załężu przy ul Wojciechowskiego 106 (ob. ►ul. Gliwicka), zał. 1904, właścicielami byli: Martin Wiercimok, Herman Ebel, Ani Ebel, w okresie okupacji zarząd komisaryczny sprawował Heinrich Weinhard z Katowic, restauracja została przekazana Elizabeth Pluszczyk. W 1912 i 1926 w restauracji mieścił się lokal wyborczy; odbywały się tam wystawy ►Związku Hodowców Rasowego Ptactwa oraz zbiórki ►Ogólnego Związku Podoficerów Rezerwy i ►Generalnej Federacji Pracy; pomieszczenie służyło także jako punkt medycznych szczepień ochronnych.
AUM, sygn. 1/2450; APK, Urząd Wojewódzki Śląski, sygn. 809; „Polska Zachodnia” 1928, nr 45; 1934, nr 98; „Górnoślązak” 1912, nr 11.
ECHO, zob. ►Chór Męski „Echo”.
EDUARD, szyb kopalni ►„Charlotte”, potem kopalni ►„Victor”, głęb. 21,42 m, zgłębiony ok. V 1823; nazwa patronimiczna na cześć notariusza Eduarda Weidlicha.
R. Borowy: Wczoraj – dziś – jutro... kopalni „Katowice-Kleofas”. Historia węglem pisana. Katowice 1997.
EISENBAHNSTRAßE zob. ►Bogusławskiego Wojciecha ulica
EKOBUD, Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Budowlane, zał. 1992 przy ►ul. Tokarskiej 8. Prowadziło roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych. Obecnie postawione w stan likwidacji.
ELBA, zakład przemysłu spożywczego, fabryka konserw rybnych i suszarnia oraz wędzarnia śledzi przy ul. Wojciechowskiego 101 (ob. ►ul. Gliwicka) w Załężu; właściciel: Józef Pradella. Zakład produkował 300 ton puszek rocznie; w 1931 kupował i sprzedawał 2 tys. puszek śledzi opiekanych, 500 puszek śledzi zawijanych, 500 puszek 2-litrowych moskalików; zatrudniał 1 osobę; prowadził handel na terenie Polski; dostawcą była firma Borinski. W okresie okupacji nieczynny.
APK, zesp. Urząd Wojewódzki Śląski Wydział Przemysłu i Handlu, sygn. 2990; APK, zesp. Miasto Katowice, sygn. 400; AUM Katowice, zesp. 1; Skorowidz branż przemysłu, handlu, finansów, rzemiosła i zawodów wyzwolonych. Województwo śląskie 1929/30. [Katowice 1930].
ELEKTROWNIA KOPALNI „KLEOFAS”, pierwsza przemysłowa elektrownia na Górnym Śląsku, zał. 1888, należała do Giesche SA, była wyposażona w 3 turbozespoły. Przed ►II wojną światową dysponowała mocą 7,5 MW, a przy częściowym zasilaniu prądem z elektrowni Chorzów mocą 10,4 MW. Po wojnie funkcjonowała w ramach Katowickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego; w 1945 pierwszym dyrektorem został inż. Jan Kempiński.
APK, zesp. Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego, sygn. 5965; M. Markowski: Energia elektryczna w polskim przemyśle węglowym. „Śląski Informator Przemysłowy” 1946, nr 4; S.M. Koziarski: Elektrownie na Śląsku i ziemiach przyległych: rozwój i współczesne działania proekologiczne. Opole 1997.
ELEKTRYFIKACJA ZAŁĘSKIEJ HAŁDY, proces gospodarczy związany z działalnością koncernu ►Hohenlohe, zapoczątkowany w latach 1920–1927 elektryfikacją ►Stacji kolejowej kopalni Wujek, w 1926 roku ►Posterunku Policji Państwowej Województwa Śląskiego w Załęskiej Hałdzie, ok. 1929 ►Ginterówki; w 1933 roku powstał plan elektryfikacji 38 domów, niezrealizowany do końca z powodu braku środków, m.in. wskutek wycofania się (1938–1939) z finansowania tego procesu przez magistrat.
APK, zesp. Hohenlohe, sygn. 1705-1707.
ELPEL Ernest (? – ?), lekkoatleta, sprinter; zawodnik KS 06 Załęże (1926, zob. ►06 Katowice), Pogoni Katowice (1931); 1 (0–1–0) medal MP: 2 m. w sztafecie 4 x 100 m (1931).
H. Kurzyński [i in.]: Historia finałów lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1922–2011. Konkurencje kobiece. Bydgoszcz 2011.
EMIL, szyb 13,4 m na polu górniczym ►Victor, zgłębiony w latach 60. XIX w., należał do kopalni ►Victor.
G. Grzegorek, A. Frużyński, P. Rygus: Kopalnie i huty Katowic. Katowice 2017.
EPIDEMIE, cholery, tyfusu, ospy, dyfterytu, szkarlatyny, gruźlicy, czerwionki, grypy, duru plamistego, na terenie Załęża występowały w XIX–XX w.
EPITAFIUM POŚWIĘCONE KS. JÓZEFOWI KUBISOWI, tablica pamiątkowa, odsłonięta 31 X 1965 w przedsionku ►kościoła św. Józefa w Załężu; wykonana z brązu (umieszczona na czarnej płycie granitowej o wym. 70 x 100 cm) według projektu Alojzego Kosowskiego; liternictwo wykuto w zakładzie ►Bier-Petrucio w Załężu.
AKAD, zesp. Akta Lokalne, sygn. 02521; G. Grzegorzek: Parafie i kościoły Katowic. Katowice 2014.
ESTAKADA ORLĄT LWOWSKICH, konstrukcja mostowa w Katowicach, długości 592 m i 31,12 m szerokości, w kształcie litery „S”, na styku dwóch dzielnic, Dębu i Załęża, oraz w pobliżu osiedla Tysiąclecia, będąca częścią węzła drogowego – ulic: ►Brackiej, Chorzowskiej (część DK79), Złotej i Trasy im. Nikodema i Józefa Renców (części ►Drogowej Trasy Średnicowej i ►drogi wojewódzkiej nr 902), otwarta w sierpniu 2003 roku; od 30 maja 2011 pod obecną nazwą; generalnym wykonawcą było przedsiębiorstwo Skanska.
ESTAKADA ORLĄT LWOWSKICH W KATOWICACH, konstrukcja mostowa, o łącznej długości 592 m i 31,12 m szerokości; w kształcie litery „S”, na styku Dębu i oraz Załęża, w pobliżu osiedla Tysiąclecia; część węzła drogowego ul. ►Brackiej, Chorzowskiej (fragment DK79), ul. Złotej i ►Trasy im. Nikodema i Józefa Renców (część ►Drogowej Trasy Średnicowej i ►drogi wojewódzkiej nr 902). budowana od 2002; otwarta w sierpniu 2003 roku; generalnym wykonawcą było przedsiębiorstwo Skanska. Nazwa estakadzie została nadana uchwałą Rady Miasta z 30 maja 2011.
https://www.katowice.eu/Strony/Estakada-Orlat-Lwowskich.aspx
EVA, pole górnicze (pow. kopalni znalaźczej + 1 tys. miar dodatkowych) w Załężu (rejon ►ul. Gliwickiej, część środkową przecinały tory kolejowe, jego granice wyznaczały ul. Marii Göppert-Mayer i ul. Pukowca), graniczyło z polami: ►Christnacht (od północy), ►Arkona (od wschodu), ►Cleophas i ►Adam (od południa) i ►Rinaldo (od zachodu); nadane 30 XI 1841; w 1856 scalone z Cleophasgrubbe (zob. ►kopalnia „Kleofas”); właścicielami kolejno byli: Franz Gramer, Moritz Friedlander, ►Loebel Freund, Carl Neumann, ►Karol Godula.
G. Grzegorek, A. Frużyński, P. Rygus: Kopalnie i huty Katowic. Katowice 2017.
EWANGELICY, zob. ►Protestanci.
