"Melancholia rzeczy dokonanych"
Epilog opowieści o Witkacym i Asymetrycznej Damie czyli o Melancholii rzeczy dokonanych. Natalia Kruszyna opowiada o pięciu ostatnich, znanych nam, portretach modelki oraz o trudnym, depresyjnym czasie w życiu artysty, który jedynie w twórczości i pracy mógł znaleźć wytchnienie. W filmie jak zwykle pojawiają się cytaty z osobistych, a nawet intymnych listów Witkacego, portrety innych osób oraz odniesienia do filozofii i historii sztuki. Do niezwykle ciekawych efektów prowadzi porównanie portretu Eugenii z 25 marca 1938 r. z miedziorytem Albrechta Durera pt. Melancholia z 1514 r. Dowiedzą się Państwo także, jak to się stało, że wspaniała, witkacowska kolekcja 26 portretów jednej modelki trafiła do naszego muzeum i co jej zawdzięczamy.

"Conchita, czyli tryumf bestii"
Gorąca Andaluzyjka Conchita, zmysłowa mniszka Alcoforado , czy lodowata i wyniosła Królowa Zimy? Którą z nich w oczach Witkacego była Asymetryczna Dama? A może to wszystko tylko maski skrywające jej prawdziwą naturę? Przedostatni odcinek opowieści Natalii Kruszyny o Witkacym i Asymetrycznej Damie w cyklu "Obrazki z wystawy... i magazynów"

Scenariusz i prowadzenie: Natalia Kruszyna
Kamera i montaż: Adam Turula

Portrety Witkacego mają w sobie tak wielką moc, że patrząc na nie mamy wrażenie kontaktu z przedstawianymi osobami, że nie możemy od nich oderwać wzroku, że niemal hipnotyzują nas swym nastrojem. Ich sekretem są często błyszczące, pełne życia oczy, na których artysta skupiał się, twórczo eksperymentując z fotografią, już na pocz. XX w. Aby móc odsłonić istotę, a nie tylko wygląd modela lub modelki, Witkacy wytwarzał w czasie sesji zniewalającą, pełną skupienia atmosferę. Efekty tych doświadczeń wykorzystywał w późniejszym malarstwie portretowym, o czym na przykładzie portretów Asymetrycznej Damy ze zbiorów MHK, opowiada Natalia Kruszyna w 10 odcinku pt. "Zagadka monady".

Scenariusz i prowadzenie: Natalia Kruszyna
Kamera i montaż: Adam Turula

„Nie jest Pani częścią tła” czyli odcinek dziewiąty opowieści o Witkacym i Asymetrycznej Damie to próba rozwikłania tajemnicy skomplikowanych uczuć, które połączyły artystę z jego modelką. Kustoszka witkacowskich zbiorów, Natalia Kruszyna, stara się zrozumieć dlaczego malarz przekreślił jeden z najpiękniejszych portretów Eugenii Wyszomirskiej zamaszystymi liniami, dlaczego narysował siebie jako ogromnego pająka i czy Eugenia, owinięta przezeń delikatnym tiulem jak siecią, czuła się jego ofiarą? Dlaczego Witkacy skarżył się żonie, że problem z kobietami zaczyna go niepokoić? O czyim romansie plotkowano w ówczesnej Polsce?

Scenariusz i prowadzenie: Natalia Kruszyna
Kamera i montaż: Adam Turula

Pani Natalia Kruszyna opowiada dzisiaj historię dwóch pięknych portretów Eugenii Wyszomirskiej, które powstały tej samej nocy. Na jednym z nich malarz napisał „Zrób Krysię jak Zosię” – czy miało to związek z pisaną właśnie wtedy, wiosną 1936 r. fascynującą książką pt. „Niemyte dusze”? Co to jest „fazdrugulstwo” i „gnypalstwo”? Albo „dżibol pajs”? Dlaczego artysta uważał, że kardynalną wadą Polaków jest „puszenie się”, choć kobiety „jako takie puszą się stosunkowo bardzo mało i to ich puszenie się wpływa niewiele na zatrucie ogólnej atmosfery moralnej”?

Scenariusz i prowadzenie: Natalia Kruszyna
Kamera i montaż: Adam Turula

Pani Natalia Kruszyna opowiada dzisiaj o dalszych losach związku Asymetrycznej Damy z Panem Stopką oraz o rozterkach Witkacego z tym związanych. Jedną z głównych ról odgrywa dzisiaj nie kto inny, a kokaina właśnie.

Scenariusz i prowadzenie: Natalia Kruszyna
Kamera i montaż: Jakub Mann
Oświetlenie: Sergiusz Brożek
Muzyka: www.bensound.com

Pani Natalia Kruszyna opowiada dzisiaj o tajemniczym związku Asymetrycznej Damy z niejakim Panem Stopką... Któremu Witkacy stworzył nawet kilka portretów. Pytanie czy go lubił?

Scenariusz i prowadzenie: Natalia Kruszyna
Kamera i montaż: Jakub Mann
Oświetlenie: Sergiusz Brożek
Muzyka: www.bensound.com

Pani Natalia Kruszyna opowiada dzisiaj o tym jak Witkacy świętował swoje 50. urodziny. Z kim je spędził i jaki portret (a może portrety) autorstwa Witkacego w tym czasie powstał.

Pani Natalia Kruszyna opowiada dzisiaj o tym jak Witkacy widział siebie i jak przedstawiał się na autoportretach. Oczywiście również na tym, który jest w kolekcji Muzeum Historii Katowic.

Pani Natalia Kruszyna opowiada dzisiaj o terminie "alcoforado" i o tym czym był dla Witkacego. Będzie też o nieszczęśliwej miłości, tęsknocie... i ciemnych tajemniczych nocach w Zakopanem.

Pani Natalia Kruszyna, specjalistka w dziedzinie sztuki Stanisława Ignacego Witkiewicza, "Witkacego", opowiada o tym jak zaczynał się romans artysty z jego muzą - Asymetryczną Damą, Eugenią Wyszomirską-Kuźnicką.

Pani Natalia Kruszyna, specjalistka w dziedzinie sztuki Stanisława Ignacego Witkiewicza, "Witkacego", opowie dzisiaj o tym jak poznał swoją muzę... Eugenię Wyszomirską-Kuźnicką. I co z tego wszystkiego wynikło dla nich i dla polskiej sztuki.

Prelekcja „Czas stop: Katowice” realizowana w ramach akcji Lato z Kilarem. Prelekcję wygłosiła Angelika Szepiszczak – koordynatorka projektu „Wojciech Kilar – muzyk, kompozytor, katowiczanin”, absolwentka Akademii Muzycznej w Katowicach, pracownik MHK, badaczka dorobku Wojciecha Kilara.

Prelekcja "Wojciech Kilar. Między awangardą a Hollywood" połączona z projekcją filmu.
Prelekcję wygłosiła Violetta Rotter-Kozera - reżyser, dokumentalista, scenarzysta, publicysta, ilustrator muzyczny, pianista, kompozytor. Absolwentka Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury Akademii Muzycznej w Katowicach. Wykładowca Uniwersytetu Śląskiego na Wydziale Radia i Telewizji w Zakładzie Reżyserii Filmowo-Telewizyjnej oraz Akademii Muzycznej w Katowicach. Autorka filmów dokumentalnych, reportaży, widowisk telewizyjnych, koncertów, wydawca cyklicznego programu poświęconego kulturze na antenie TVP Katowice.
Wydarzenie odbyło się podczas akcji Lato z Kilarem.

Prelekcja „Czas start: Lwów” zrealizowana w ramach akcji Lato z Kilarem. Prelekcję wygłosił Antoni Wilgusiewicz - historyk, od urodzenia mieszkaniec Górnego Śląska z korzeniami kresowymi. Autor artykułów na temat Lwowa i Kresów, ze szczególnym uwzględnieniem związków lwowsko-śląskich. Inicjator umieszczenia tablicy pamiątkowej na domu rodzinnym Wojciecha Kilara we Lwowie. Prezes Klubu Miłośników Historii i Kultury Lwowa.

DR JACEK KUREK – historyk, animator kultury, redaktor wydawnictw naukowych w Muzeum w Chorzowie (m.in. „Zeszytów Chorzowskich”). Organizator i współorganizator konferencji naukowych oraz wystaw muzealnych. Zainteresowania badawcze skupia wokół historii kultury i dziejów Polski w XIX i XX w., dziejów Śląska oraz kultury rocka. Zwolennik interdyscyplinarnego podejścia do nauki. Wykłady prowadzi autorską metodą nauczania przez zachwyt, łącząc naukę i sztukę. Współtwórca „Gruby Bluesa” w Chorzowie. Autor audycji muzycznej „Noc nie bez końca” emitowanej na falach Radia eM. W 2019 r. otrzymał odznakę Zasłużony dla Kultury Polskiej. Ostatnio opublikował m.in.: Dźwięki światłem opowiadane. Muzyczność malarstwa Marii Wollenberg-Kluza/Sounds narrated by light. Th musicality of the painting of Maria Wollenberg-Kluza (Warszawa 2018), Widok z okna (Kraków 2019), Mój Blues. Z Andrzejem Matysikiem rozmawia Jacek Kurek (Kraków 2020)
www.nocniebezkonca.pl

24.06.2021 w Dziale Teatralno-Filmowym odbył się pierwszy, po tak długiej przerwie, koncert z udziałem publiczności. W kameralnym gronie słuchaliśmy utworów, które zaśpiewała dla nas Anna Wolak, urocza, młoda, utalentowana wokalistka. Przy instrumencie towarzyszyła jej Agnieszka Robok.

Kolejna z „rozmów pandemicznych", nagrana w pustym salonie Działu Teatralno-Filmowego z cyklu „Co widać”. Gościem odcinka jest Marek Bebłot - fotograf, wydawca i redaktor naczelny dwumiesięcznika kulturalnego ArtPost.
Autor wielu wystaw indywidualnych oraz uczestnik wystaw zbiorowych. Jednym z głównych tematów w jego twórczości artystycznej jest muzyka i jej twórcy. Był pomysłodawcą dwutomowego albumu „Penderecki” (wyd. BOSZ, 2004). Jest jego współautorem, tom II tego albumu nosi tytuł „Ogrody Lusławickie” i zawiera wyłącznie zdjęcia Marka Bebłota opisujące miejsce wyjątkowe dla Krzysztofa Pendereckiego jakim jest arboretum oraz fotografie Mistrza w jego otoczeniu.

Papier. Materiał wynaleziony niespełna dwa tysiące lat temu towarzyszył człowiekowi w najrozmaitszych sytuacjach. Dla Edwarda Dwurnika papier stał się tym, co dało mu totalną wolność artystycznego wyrazu. Na jednej z jego litografii widnieje nieco przetarty, niewyraźny i w dodatku widoczny w odbiciu lustrzanym napis. To jakby myśl uchwycona i zanotowana na kamieniu litograficznym: Zwariowałem na punkcie rysunku. 13 III 1969 r.

O wystawie opowiada kurator Łukasz Szostkiewicz

Oddział Muzeum Historii Katowic – Dział Etnologii Miasta zaprasza na wystawę „W żeńskości kryje się moc Boga. Malarstwo Erwina Sówki". Stanowi ona uzupełnienie dostępnej na Nikiszowcu wystawy stałej: „Wokół mistrzów Grupy Janowskiej", na której również można znaleźć niesamowite i zaskakujące swą wielowątkowością obrazy Erwina Sówki. O wystawie opowiada kurator Magdalena Toboła-Feliks.

W filmie wykorzystano fotografie Arkadiusza Goli
Kamera i montaż: Ireneusz Gajdosz

Oddział Muzeum Historii Katowic – Dział Etnologii Miasta zaprasza do oglądania wystawy „W żeńskości kryje się moc Boga. Malarstwo Erwina Sówki”.

Autor filmu: Ireneusz Gajdosz

Kolejna z „rozmów pandemicznych", nagrana w pustym salonie Działu Teatralno-Filmowego z cyklu „Co widać” Gościem odcinka jest Andrzej Dopierała - twórca, reżyser, scenograf i aktor autorskiego Teatru Bez Sceny w Katowicach. Przedstawienia Teatru Bez Sceny były dziesięciokrotnie nominowane do nagrody Złotych Masek i otrzymały ją pięciokrotnie. Cztery z nich to prapremiery polskie, dwie światowe. Kameralny teatr z widownią dla około 50 osób przy ul. 3 Maja 11 to unikatowa przestrzeń, która doskonale współgra z koncepcją repertuarową Teatru Bez Sceny, opartą na dobrej literaturze dramatycznej i rzemiośle aktorskim.

Kolejna z „rozmów pandemicznych", nagrana w pustym salonie Działu Teatralno-Filmowego z cyklu „Co widać”. Gościem odcinka jest Renata Bonczar – artystka malarka, rysowniczka, projektantka, autorka wystaw i wykładowczyni akademicka. Jej twórczość zalicza się do nurtu ekspresjonizmu abstrakcyjnego i abstrakcji iluzyjnej. Jej prace znajdują się w kolekcjach państwowych i prywatnych.

Zapraszamy na nasz specjalny spacer ulicą Warszawską! Według pierwszego urbanistycznego planu Katowic z 1856 r. główną oś przyszłego miasta stanowić miały obecne ul. Warszawska i 3 Maja oraz dwa place – obecnie rynek i pl. Wolności. W 1865 r. król pruski, Wilhelm I, nadał Katowicom prawa miejskie. Przyspieszyło to znacznie ich rozwój. Tym samym zaczęło wzrastać znaczenie jednej z głównych ulic miasta. Dzisiejsza ulica Warszawska znana była jako ulica willowa. Swoją siedzibę przy niej również dwa najważniejsze dla Katowic urzędy – Rada Miejska i Starostwo Powiatowe. Z biegiem lat powstawało przy niej coraz więcej wszelkiego rodzaju punktów usługowych, restauracji, sklepów, banków i firm.

Opracowanie: Joanna Kałuska
Muzyka i montaż: Ireneusz Gajdosz

Kolejna z „rozmów pandemicznych”, nagrana w pustym salonie Działu Teatralno-Filmowego. Spotkanie z artystą fotografem, fotoreporterem, prezesem Zarządu Okręgu Śląskiego ZPAF Arkadiuszem Ławrywiańcem

Kolejna z „rozmów pandemicznych”, nagrana w pustym salonie Działu Teatralno-Filmowego. Spotkanie z aktorem, reżyserem i równocześnie dyrektorem Teatru Śląskiego w Katowicach Robertem Talarczykiem

O pandemii i sztuce - rozmowa w pustym salonie Działu Teatralno-Filmowego z Romanem Kalarusem, malarzem, grafikiem i autorem plakatów.

Oto retrospektywa spotkań "Silesia Press Cafe" - cyklu, który Maria Trepińska tworzy w Dziale Teatralno-Filmowym Muzeum Historii Katowic od listopada 2018 roku. Spotkania oczywiście wrócą, jak tylko to będzie możliwe. A na razie - powspominajmy jak to wyglądało w tym roku :)

Spotkania Przyjaciół Barbary i Stanisława staramy się - mimo oczywistych przeszkód - kontynuować, w takiej formie, w jakiej jest to obecnie możliwe. Czyli znów proponujemy Państwu film, tym razem z zapisem przeprowadzonej niedawno rozmowy z Barbarą Ptak.

Naszą najnowszą wystawę "Dwurnik. Totalnie" zapowie jej kurator - Łukasz Szostkiewicz. Dzieła tego wybitnego, polskiego artysty będą dostępne we wszystkich naszych oddziałach już od 7 września tego roku! Realizacja filmu: Jakub Mann.

W oddziale Grafiki im. Pawła Stellera trwa teraz wystawa "Tajemniczy Batik Ágnes Nagy". Artystka opowiada w filmie o swoich inspiracjach, sztuce tworzenia batiku i o swoim spojrzeniu na świat. Wystawa potrwa do 14 sierpnia 2020 roku.

Spotkania Przyjaciół Barbary i Stanisława weszły już na stałe do kalendarza imprez Działu Teatralno-Filmowego Muzeum Historii Katowic. Cykl spotkań trwa od listopada 2012 r. i jest kontynuacją słynnych imprez śląskiej bohemy w mieszkaniu państwa Ptaków. Od początku przyciąga gości wyjątkową atmosferą miejsca, a każdemu spotkaniu towarzyszy muzyka, barwne opowieści, smaczne anegdoty i mnóstwo wspomnień z życia zawodowego i towarzyskiego artystów. Przed nami spotkanie w formule on-line, tym razem gościem specjalnym będzie śpiewaczka operowa i primadonna Opery Śląskiej – Joanna Kściuczyk-Jędrusik. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z artystką, przeplatanej niezwykłymi ariami z koncertów poprzednich edycji. Wspaniała Joanna Kściuczyk-Jędrusik, niezwykły talent, głos, urok...

Fragmenty koncertów pochodzą z archiwum Działu Teatralno-Filmowego Muzeum Historii Katowic:
27.11.2014 XIV Spotkanie Przyjaciół Barbary i Stanisława. Śpiewa: Joanna Kściuczyk-Jędrusik. Akompaniament: Dagmara Niedziela.
25.02.2016 XXII Spotkanie Przyjaciół Barbary i Stanisława. Śpiewa: Joanna Kściuczyk-Jędrusik. Akompaniament: Dagmara Niedziela.
23.06.2016 XXIV Spotkanie Przyjaciół Barbary i Stanisława. Śpiewa Joanna Kściuczyk-Jędrusik, Akompaniament: Dagmara Niedziela.
21.06.2018 XXXIV Spotkanie Przyjaciół Barbary i Stanisława. Śpiewa: Joanna Kściuczyk-Jędrusik. Akompaniament: Ewa Zug.

Przygotowanie materiałów i prowadzenie: M. Katarzyna Gliwa
Montaż filmu: Jakub Mann

Pani Katarzyna Gliwa opowiada o wystawach i wydarzeniach , które mają miejsce w dziale Teatralno-Filmowym, oddziale Muzeum Historii Katowic.
Są to: Wystawa Stała - "Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków"
Cykliczne wydarzenia, które mają miejsce w oddziale: "Przyjaciele Barbary i Stanisława" - o słynnych polskich wokalistach i aktorach
"Salon Sztuk" - spotkania z pisarzami, poetami i innymi twórcami
"Silesia Press Cafe" - cykl spotkań z dziennikarzami.

Pani Bożena Donnerstag opowiada o wystawach stałych Muzeum Historii Katowic, które można zwiedzać w oddziale na Nikiszowcu. Są to: "Woda i mydło najlepsze bielidło" "Wokół mistrzów Grupy Janowskiej" "U nos w doma na Nikiszu"

Spotkanie z kostiumografem i scenografem filmowym i teatralnym Barbarą Ptak, która 6 kwietnia 2020 ukończyła 90 lat. Realizacja, prowadzenie i montaż: Krzysztof Korwin-Piotrowski, zdjęcia: Mieczysław Chudzik.

Prelekcja o obrazie Stanisława Ignacego Witkiewicza "Mbret Laluś - Zogu". Pani Natalia Kruszyna opowiada o krótkiej historii jego powstania: o artyście ,o bohaterze portretu i o mieście w którym powstał - Katowicach. Film został nakręcony na wystawie stałej wnętrz mieszczańskich "Codzienność i odświętność" w Muzeum Historii Katowic.

Relacja z otwarcia wystawy "Katowice - muzyczna metropolia", która była wystawiona w budynku głównym Muzeum Historii Katowic od 8 grudnia 2016 roku do 20 maja 2017 roku.

Fragmenty przygotowania wystawy "Made in Katowice", która była wystawiona w budynku głównym Muzeum Historii Katowic od 17 czerwca do 2 listopada 2014 roku.

Fragmenty przygotowania wystawy "Broll i Urbanowicz - Niebezpieczne związki", która była wystawiona w budynku głównym Muzeum Historii Katowic od 9 kwietnia do 17 maja 2015 roku.