Budynek główny
13 IV - 10 V 2015
75. ROCZNICA ZBRODNI KATYŃSKIEJ
ŚLĄSCY POLICJANCI – OFIARY ZBRODNI KATYŃSKIEJ
Policję Województwa Śląskiego powołano do życia na mocy rozporządzenia wojewody śląskiego z dnia 17 czerwca 1922 r. Jako organ bezpieczeństwa i porządku publicznego podlegała władzom Śląska i była utrzymywana z zasobów Skarbu Śląskiego. Została ona podporządkowana wojewodzie oraz Sejmowi Śląskiemu i była całkowicie niezależna od Policji Państwowej, z własnym zawieszeniem prawnym, szkoleniem i zasadami naboru kandydatów do służby. Policja Województwa Śląskiego odgrywała ważną rolę w kraju nie tylko ze względu na wysoki poziom fachowy, dobre wyszkolenie, zdyscyplinowanie i stosunkowe wysokie, jak na ówczesne warunki całej Policji, przygotowanie ogólne, ale także ze względu na znaczenie gospodarcze Śląska w państwie polskim. Stan osobowy wojewódzkich sił policyjnych stanowił około 10 procent stanu osobowego wszystkich sił policyjnych w Rzeczypospolitej.
Śląscy policjanci ewakuowani 2 września 1939 r. i wzięci do niewoli po 17 września 1939 r. przez Armię Czerwoną i NKWD na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej trafili do obozów, z których nie było powrotu. Obóz w Ostaszkowie to największy obóz specjalny NKWD. Więziono w nim ponad 1200 funkcjonariuszy Policji Województwa Śląskiego. Pod koniec 1939 r. władze na Kremlu podjęły przygotowania do ostatecznego rozwiązania problemu polskich jeńców wojennych. Mord NKWD trwał od 4 kwietnia do 19 maja 1940 r. Skazanych na śmierć jeńców przewożono grupami liczącymi około 250 osób do Zarządu Obwodowego NKWD w Kalininie. W wygłuszonej celi piwnicznej dokonywano egzekucji strzałem w tył głowy.
Poszukiwania mogił jeńców obozu w Ostaszkowie rozpoczął twerski oddział rosyjskiego Stowarzyszenia „Memoriał” – „Twierskoj Memoriał”. Uzyskał on informacje o ukryciu zwłok Polaków w rejonie dacz NKWD – w okolicach wsi Jamok i Miednoje. Na początku lipca 1991 r. w Miednoje odnaleziono „doły śmierci” ze szczątkami jeńców z ostaszkowskiego obozu, co potwierdził rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych ZSRR.
W latach 1999–2000 z inicjatywy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Miednoje został wybudowany Polski Cmentarz Wojenny. Na cmentarzu o łącznej powierzchni 1,7 ha zlokalizowano 25 zbiorowych mogił ponad 6311 jeńców obozu specjalnego w Ostaszkowie. Uroczyste otwarcie i poświęcenie Polskiego Cmentarza Wojennego w Miednoje nastąpiło 2 września 2000 r.
Miejscem pamięci o zamordowanych śląskich policjantach jest również znajdujący się na terenie Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach Grób Policjanta Polskiego.
Grzegorz Grześkowiak
