Ś

 

ŚKN zob. ►Śląski Klub Narciarski Katowice

ŚLĄSKA FEDERACJA SPORTU, związek stowarzyszeń sportowych działający na podstawie: statutu oraz ustawy o kulturze fizycznej z 18 I 1996 (Dz.U. 1996, nr 25, poz. 113 z późn. zm.), ustawy z 7 IV 1989 Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989, nr 20, poz.104 z późn. zm.) oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24 IV 2003 (Dz.U. 2003, nr 96, poz.873); posiada osobowość prawną. Terenem jej działania jest obszar województwa śląskiego; siedziba władz mieści się w Katowicach przy ul. Kościuszki 191. Celem działania Federacji jest: popularyzacja i rozwój sportu, przede wszystkim w środowisku dziecięco-młodzieżowym; realizacja zadań zleconych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, bądź jego następcę prawnego, w zakresie specjalistycznego szkolenia, utalentowanych sportowo, dzieci i młodzieży oraz współzawodnictwa w systemie sportu młodzieżowego; obsługa organizacyjno-administracyjna i finansowa zadań zleconych przez Samorząd Województwa Śląskiego w zakresie sportu, dotyczących współzawodnictwa sportowego oraz szkolenia i doszkalania kadry trenersko-instruktorskiej i sędziowskiej, realizowanych przez Wojewódzkie (Okręgowe) Związki Sportowe; współpraca przy realizacji zadań zleconych Wojewódzkim (Okręgowym) Związkom Sportowym przez Polskie Związki Sportowe i inne organizacje; organizowanie imprez o charakterze ogólnopolskim, w tym olimpiad młodzieży w sportach letnich, zimowych i halowych, przyznanych do organizacji Województwu Śląskiemu. Prezesem jest Jerzy Waligóra. Zob. też ►Wojewódzka Federacja Sportu w Katowicach.
https://www.federacja.net.pl.

ŚLĄSKA IZBA TURYSTYKI (Ś.I.T. – nazwa zatwierdzona przez Walne Zgromadzenie członków 23 VI 2006), pozarządowa organizacja zrzeszająca podmioty gospodarcze branży turystycznej w Katowicach; pierwotnie Górnośląska Izba Turystyki (1991/1992–2006). Po wypromowaniu znaku firmowego jako symbolu profesjonalizmu w turystyce Ś.I.T. wywarła wpływ na kształtowanie ustawy o usługach turystycznych i jej nowelizację. Uczestniczy w pracach Rady Krajowej Izby Turystyki w Polsce, współpracuje z regionalnymi izbami gospodarczymi i organizacjami turystycznymi z obszaru całej Polski, Polską Izbą Turystyki, Polską Izbą Pielgrzymkową, przedstawicielstwami narodowymi, ►Urzędem Marszałkowskim i ►Urzędem Wojewódzkim w Katowicach, Ministerstwem Gospodarki, szkołami pomaturalnymi i uczelniami wyższymi, wpływając na profesjonalizm kadry turystycznej. Organizuje kursy pilotów wycieczek dla członków, współpracuje z agentami ►Biur Turystycznych, szkołami wyższymi, przewoźnikami i ubezpieczycielami. Członkowie honorowi, przyjmując tytuł, wspierają jej działania i przyczyniają się do promocji znaku Izby i jej dobrego imienia. Obszarem działania Ś.I.T. jest województwo śląskie.
https://www.izbaturystyki.org.

ŚLĄSKA RADA SPORTOWA W KATOWICACH (ŚRS lub Rada Sportowa Województwa Śląskiego), związek związków sportowych dla Województwa Śląskiego, odpowiednik Związku Polskich Związków Sportowych w Warszawie, który w VII 1925 opracował regulamin i statut ŚRS. Nawiązywała do tradycji plebiscytowej Związku Polskich Towarzystw Sportowych na Górnym Śląsku; początkowo (III 1925) Komitet Związków i Towarzystw Sportowych, od III 1926 ŚRS; rozwiązana III 1930. Reprezentowała ruch sportowy województwa śląskiego na zewnątrz, koordynowała działalność regionalnych związków sportowych. Była terenem ścierania się kilku koncepcji rozwoju kultury fizycznej w województwie śląskim: pomiędzy zwolennikami ścisłej integracji miejscowych klubów sportowych z ruchem sportowym II Rzeczpospolitej i zwolennikami jego szerokiej autonomii, a także zwolennikami utworzenia szerokiej ŚRS opartej nie tylko na związkach sportowych (oznaczonych dyscypliną sportu), ale również na centralach ruchu sportowego związanych z ruchem młodzieżowym, podporządkowanych partiom robotniczym (Polska Partia Socjalistyczna, Narodowa Partia Robotnicza) i przeciwnikami tej koncepcji. W 1928 z ŚRS wyodrębnił się ►Śląski Podkomitet Olimpijski; 2 członków ŚRS wchodziło do ►Śląskiej Rady Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Katowicach. Prezesi: Stanisław Nogaj, Józef Nowakowski, Stanisław Flieger, dr Tadeusz Saloni.
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; H. Rechowicz: Polska kultura fizyczna na Śląsku Górnym i Cieszyńskim do 1939. Katowice 1991; R. Sobecki: Koszykówka mężczyzn na Górnym Śląsku w latach 1922–1998. Katowice 2010; W. Laskiewicz: Rozwój organizacyjny ruchu sportowego województwa śląskiego w latach 1922–1939. W: Z dziejów kultury fizycznej na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Red. H. Rechowicz. Katowice 1989.

ŚLĄSKA RADA SPORTOWA W KATOWICACH, instancja opiekuńcza powołana w celu odrodzenia polskiego ruchu sportowego w województwie śląsko-dąbrowskim; w nazwie nawiązywała do tradycji organizacji kultury fizycznej (►Śląska Rada Sportowa) w przedwojennym województwie śląskim. Objęła zasięgiem Zagłębie Dąbrowskie i Śląsk Opolski. Zał. 17 II 1945 w lokalu redakcyjnym „Dziennika Zachodniego” podczas konferencji działaczy sportowych; ukonstytuowana 24 II 1945, zlokalizowana w strukturach Referatu Sportu ►Wydziału Informacji i Propagandy Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Tworzyli ją: dr Franciszek Głowacki (przewodniczący), Tomasz Kowalczyk (zastępca), chor. Jan Dawidziński (referent ds. szkolenia), Jan Antoszewski (sekretarz), Władysław Guzy, Stanisław Ziemba (referent prasowy); w jej składzie znalazł się także Wiktor Lebek, przedstawiciel ►Robotniczych Klubów Sportowych. ŚRS decydowała o obsadzie funkcji prezesa w regionalnych związkach sportowych, prowadziła weryfikację sportowców pod kątem ich przynależności narodowej (wydawała generalnie opinie pozytywne), zajmowała się przejmowaniem poniemieckich obiektów i sprzętu sportowego. Zlikwidowana na początku 1946.
H. Rechowicz: Dzieje sportu w województwie śląsko-dąbrowskim (1945–1950). Katowice 1999; B.Cimała, A.Steuer: Sport w województwie katowickim (struktura, baza, kadry). W: Z dziejów kultury fizycznej na Śląsku. T. 1: Rozwój kultury fizycznej na Śląsku w latach 1919–1989. Red. M. Ponczek, K.H. Schodrok. Katowice 2009.

ŚLĄSKA RADA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PRZYSPOSOBIENIA WOJSKOWEGO, zał. 26 IV 1926; w jej skład wchodziło po 2 delegatów ze ►Śląskiej Rady Sportowej, ►Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, ►Związku Powstańców Śląskich, ►Związku Strzeleckiego, ►Związku Harcerstwa Śląskiego i po 1 ze ►Związku Halerczyków i ►Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej. Przewodniczący: gen. Józef Zając, z-ca: dr Antoni Rostek; dwie sekcje Wychowania Fizycznego – dr Ernest Farnik, przysposobienia wojskowego – płk Anatol Laudański; radzie podlegały miejskie, powiatowe i gminne komitety WF i PW.

ŚLĄSKI KLUB CURLINGOWY KATOWICE, jednosekcyjny klub sportowy, zarejestrowany 1 IV 2003, z siedzibą przy ul. Sandomierskiej w Katowicach. Prowadzi działalność sportową w krytej hali lodowiska ►Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji Katowice w kompleksie ►„Spodka” i na lodowisku ►Jantor. Strukturę klubu tworzą drużyny: męskie – Śląskie Kamole, To Se Ne Da, Chęć Team, kobiece – Toxic, Spark, miksty – Z Wisienką, Skip, od 2004 biorące udział w MP. 8 zawodników w l. 2005–2007 reprezentowało Polskę na ME mężczyzn. Organizator MP: mikstów 2005 (Janów), kobiet 2005 (Katowice). Osiągnięcia: 19 (11–7–2) medali MP – 1 m. w rywalizacji mężczyzn (2005–2007, 2010–2011, 2013, 2015), w rywalizacji kobiet (2010, 2013, 2015) i w mikstach (2008), 2 m. w konkurencji mężczyzn (2006, 2008, 2012, 2016) i w konkurencji kobiet (2005–2006, 2008), 3 m. w rywalizacji kobiet (2009, 2016).

ŚLĄSKI KLUB HOKEJOWY KATOWICE, jednosekcyjny klub hokeja na lodzie, powstał w 1933 z połączenia sekcji hokeja na lodzie ►Śląskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego i ►Śląskiego Towarzystwa Tenisowego w Katowicach. W 1937 przyłączył się do KS ►Dąb Katowice. Trenował w nim olimpijczyk Mieczysław Kasprzycki.

ŚLĄSKI KLUB JAZDY KONNEJ KATOWICE, jednosekcyjna (skoki, ujeżdżanie) jednostka sportu hippicznego działająca w l. 1929–1939, członek Polskiego Związku Jeździeckiego, pierwsza na Śląsku i w Katowicach dostępna dla ludności cywilnej, z siedzibą przy ul. Lompy 14 w Katowicach. Obiekty: kryta ujeżdżalnia na zamku w Siemianowicach, hipodrom na Stadionie WF i PW w Chorzowie. Klub utrzymywał kontakty z Polskim Klubem Jazdy Konnej (przy Konsulacie RP) w Opolu. W 1936 ufundował kapliczkę p.w. św. Huberta w Brynowie. Był organizatorem zawodów ogólnopolskich gromadzących liczne grono jeźdźców cywilnych (wówczas w Polsce rzadko spotykane zjawisko). Wybitny sportowiec: Stanisław Grabianowski. Działacze: Michał Grażyński, Bolesław Grodziecki, Elza Schön, Wilhelm Schön.
AKAD, zesp. Akta lokalne, sygn. 03001; A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; W. Pruski: Dzieje konkursów hipicznych w Polsce. Warszawa 1982.

ŚLĄSKI KLUB LEKKOATLETYCZNY KATOWICE (ŚLKLA), samorządowo-wojskowy KS przy ►Okręgowym Ośrodku Wychowania Fizycznego w Katowicach, działający w l. 1928–1931; załozciele: Stanisław Skudlarz (prezes), Karol Stanek (wiceprezes), Filip Bronder, Eugeniusz Krajewski, Edmund Kazimierczak, Józef Uhacz. Prowadził sekcje: lekkoatletyczną (1928–1931), piłki wodnej i pływacką (1928–1931), tenisa stołowego (1930–1931). Był zrzeszony w Polskim Związku Lekkoatletycznym i Polskim Związku Pływackim. Osiągnięcia: 7 (4–3–0) medali MP (1928–1931) w pływaniu. Wybitni sportowcy: Felicjan Gilewski, Oskar Halor, Aniela Niedobecka-Jarkulisz, Jan Kaputek.
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; W. Klimontowicz: Sport pływacki Górnego Śląska. Katowice 1998; „Gazeta Urzędowa Województwa Śląskiego” 1929, nr 33.

ŚLĄSKI KLUB LOTNICZY W KATOWICACH, druga w województwie śląskim struktura sportu samolotowego, zał. 25 V 1929, zastępując ►Klub Pilotów Województwa Śląskiego. Klub zapoczątkował szkolenie praktyczne pilotów samolotowych na lotnisku ►Muchowiec. 19 XII 1930 społeczeństwo śląskie przekazało klubowi dwa samoloty: „Powstaniec” i „Ślązak”, poświęcone przez biskupa Stanisława Adamskiego. Z ►Kolejową Kadrą Lotniczą i ►Śląskim Klubem Lotnictwa Żaglowego przyczynił się do powstania (19 VIII 1931) ►Aeroklubu Śląskiego. Działacze: Filip Bronder, Felicjan Gilewski.
https://lotniczapolska.pl/W-kregu-historii-Aeroklub-Slaski-i-lotnisko-Muchowiec,5960; A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008.

ŚLĄSKI KLUB MOTOCYKLOWY KATOWICE, jednosekcyjne stowarzyszenie sportowe, zał. 1925, jedno z pierwszych w Polsce, z siedzibą przy ul. Jordana w Katowicach. Wyspecjalizowane w sportach motocyklowych (rajdy, wyścigi szosowe, gymkhana). Prowadziło oddziały zamiejscowe (m.in. w Rybniku). Z inicjatywy ►Związku Strzeleckiego klub w 1933 połączył się z ►Polskim Klubem Motocyklowym. Działacze i sportowcy: Jan Bogusławski, Rudolf Breselauer, Piotr Paweł Breslauer, Florian Malinowski, Maks Żmuda. Pierwszy klub śląski, który wywalczył tytuł MP (1931) w szosowych wyścigach motocyklowych. Osiągnięcia: 3 (3–0–0) medale MP – w wyścigach szosowych (1931) i w speedway (1932).
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; Rocznik sportowy 1934. Warszawa 1934.

ŚLĄSKI KLUB NARCIARSKI KATOWICE (ŚKN), organizacja sportowo-turystyczna, z siedzibą przy ul. Pocztowej 11 w Katowicach, utworzona 5 X 1928 w wyniku fuzji sekcji narciarskiej ►Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Katowicach, ►Harcerskiego Klubu Narciarskiego Katowice. Funkcjonowały liczne koła terenowe: Baraniogórskie, w Będzinie, Chorzowie, Dąbrowie Górniczej,  Królewskiej Hucie, Pszczynie, Rybniku, Sosnowcu, Tarnowskich Górach, Wielkich Hajdukach, Wiśle oraz zagraniczne w Gimnazjum Polskim w Bytomiu; członkami zbiorowymi były: sekcja narciarska ►Policyjnego Klubu Sportowego, Związek Podoficerów Rezerwy, Związek Powstańców Śląskich, koło w Jastrzębiu. W 1930 zrzeszał 909 członków, w 1945 – 394. Największy sportowy klub narciarski II Rzeczpospolitej; odegrał ważną rolę w integracji górnośląskiej i cieszyńskiej części województwa śląskiego, stanowił barierę dla narciarstwa niemieckiego w Bielsku. Był gospodarzem skoczni narciarskich: „Ślązaczka” na Baraniej Górze (1929), w Wiśle-Głębce (1931), Koniakowie (1932), Jastrzębiu-Zdroju (1932), Błogocicach k. Cieszyna (1933). W 1931 zorganizował MP w Wiśle. Prowadził działalność turystyczną (m.in. nadawanie i weryfikacja odznak: Górskiej i Nizinnej Polskiego Związku Narciarskiego). Zlikwidowany w 1949. Działacze: Michał Grażyński, Stefan Kisieliński, Adam Kocur, Tadeusz Kupczyński, Stanisław Ziemba. Osiągnięcia: 1 (0–0–1) medal MŚ (1939) w narciarskim biegu patrolowym, w którym uczestniczyło 3 członków ŚKN; 8 (2–3–3) medali MP (1936–1948) w narciarstwie klasycznym. Wybitni sportowcy: Jan Czepczor, Jan Haratyk, Jan Legierski, Jan Wawrzacz.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim. Opole 2008; A. Steuer: Miejsce Katowic w ruchu sportowym II Rzeczpospolitej. W: Katowice w minionej rzeczywistości. Katowice 2006.

ŚLĄSKI KLUB PARALOTNIOWY zob. ►Altus.

ŚLĄSKI KLUB SZERMIERCZY KATOWICE zob. ►Pierwszy Śląski Klub Szermierczy Katowice.

ŚLĄSKI KLUB TAŃCA KATOWICE, pionierska w województwie śląskim organizacja tańca sportowego, powstała w 1959 pod patronatem Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach. Kolejne siedziby mieściły się w kamienicach przy ul. Wawelskiej 5, Stawowej 28, Dworcowej 15. W 1961 klub skupiał 120 członków. Był zrzeszony w Polskim Towarzystwie Tańca w Krakowie. W 1960 zorganizował turniej tańca w ►Hali Parkowej z udziałem 32 par. Uległ likwidacji ze względu na fatalne warunki lokalowe. Funkcję prezesa pełniła Anna Wierzbica.

ŚLĄSKI KLUB TECHNIKI RAKIETOWEJ I ASTRONAUTYKI, modelarski, założony w 1960 lub 1961 roku przy oddziale katowickim ►Ligi Przyjaciół Żołnierza; prowadził akcję oświatową i odczytową, szkolił instruktorów modelarskich, zajmował się budową rakiet doświadczalnych; konstruktor Zygmunt Golik.
„Skrzydlata Polska” 1961 nr 17; Polskie lotnictwo sportowe. Almanach. Kraków 1987.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK ATLETYCZNY, sportowa struktura regionalna podnoszenia ciężarów i zapasów z siedzibą w Katowicach, założona 6 grudnia 1925 r. jako jeden z dziewięciu okręgów Polskiego Związku Atletycznego. Zrzeszał 21 (1925), a następnie 20 (1935) klubów i sekcji atletycznych. Prezesi: Marcin Kuczmik, Ryszard Fiegel, Kuboś, Józef Grychtoł, Paweł Zientek, Jan Skrzypiec, Jerzy Król, Stanisław Beszczyński, Xawery Goryanowicz. Reaktywowany w latach 1945–1950, dwudziestokrotnie zorganizował indywidualne mistrzostwa Śląska (w zapasach w stylu klasycznym, podnoszeniu ciężarów), raz w zapasach w stylu wolnym, mistrzostwa drużynowe w sześcioboju atletycznym; utrzymywał kontakty międzynarodowe z rejencją opolską, przygranicznymi okręgami CSRS, Budapesztem, Wolnym Miastem Gdańskiem. Przodujący okręg w II Rzeczpospolitej, z jego szeregów wyszło 4 olimpijczyków, 29 reprezentantów Polski. Jego spadkobiercami są ►Śląski Związek Podnoszenia Ciężarów i ►Śląski Okręgowy Związek Zapaśniczy.
A. Steuer: Dzieje ciężkiej atletyki na Górnym Śląsku 1878–1945. Katowice 1986.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK BADMINTONA, centrala ►badmintona założona 30 stycznia 1979 r. w wyniku przekształcenia Wojewódzkiego Komitetu Badmintona; 15 klubów (1880) w tym z Katowic (KS ►Kolejarz „24”, ►AZS Uniwersytet Śląski, ►Naprzód Janów, ►AZS Politechnika Śląska Katowice, ►Spartakus Katowice; później powstały KS Przekopy Katowice; 31 klubów (1989), 8 (2000); prezesi: Eugeniusz Jaromin, B. Tomczyk, W. Tomaszewski, S. Jaksik, J. Cofała, J. Ociepa; Ś.O.Z.B. uczestniczył w zjeździe założycielskim Polskiego Związku Badmintona.
A.Szalewicz, Historia badmintona w Polsce, Warszawa 2002.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK BOKSERSKI W KATOWICACH, regionalna centrala sportu bokserskiego w województwie śląskim; zał. 8 III 1925 w Katowicach z inicjatywy Stanisława Nogaja. Zastąpił trójporozumienie prywatnych klubów bokserskich (w literaturze dotąd pokutuje mit utożsamiający obydwie struktury). Od XII 1925 był członkiem Polskiego Związku Bokserskiego, z którym na przełomie l. 20. i 30. XX w. wszedł w konflikt, co odbiło się fatalnie na kondycji katowickiego boksu. W 1928 działał pod komisarycznym zarządem Z. Rosady. Do 1930 obejmował tereny województwa krakowskiego; od połowy lat 30. XX w. należały do niego kluby z Sosnowca. Skupiał 600 członków w 20 klubach. Reaktywowany 15 III 1945, objął zasięgiem Częstochowę i przejściowo Opolszczyznę. Od 1951 działał jako Społeczna Sekcja Boksu ►Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Katowicach; w 1957 reaktywowany jako związek, w 1975 Sekcja Bokserska ►Wojewódzkiej Federacji Sportu. Był organizatorem MP (1927, 1929, 1939, 1971, 1977, 1981, 1990, 1994, 1998, 2008), współorganizatorem ME (1975). Funkcje prezesów pełnili m.in.: J. Guziur, W. Wieczorek, H. Roszada, J. Jezierski, A. Keller, Strzelczyk, H. Sadłowski, L. Łukaszewski, J. Zapłatka, R. Markowski, A. Imielski, A. Pawełek, A. Filipek. Zrzeszał: 17 (1925), 10 (1945), 48 (1949), 15 (1983), 13 (2003) jednostek organizacyjnych. Siedziby mieściły się m.in. w Strzesze Górniczej, ►Wojewódzkim Domu Kultury, aktualnie w budynku przy ul. Krzywej 4.
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; H. Marzec: 80 lat śląskiego boksu. Katowice 2002.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK GIER SPORTOWYCH W KATOWICACH, w l. 1928–1935 regionalna centrala dla gier sportowych i gier ruchowych, jedno z ogniw terytorialnych Polskiego Związku Gier Sportowych w Warszawie. Organizator mistrzostw Śląska w koszykówce, piłce ręcznej i siatkówce, a także MP w palancie i piąstkówce. W 1932 związek skupiał 37 klubów, w 1933 – 27, 1934 – 29, w 1935 – 44; w 1934 zrzeszał 475, a w 1935 – 1050 członków (po warszawskim OZGS druga największa z central w Polsce). Funkcję prezesów pełnili: Stanisław Żuławski-Szeliga, Tadeusz Len, mjr Bronisław Schichtlinger, Tadeusz Lindner, Wilhelm Wacławek, Karol Wielgosz.
W. Laskiewicz: Rozwój organizacyjny ruchu sportowego województwa śląskiego w latach 1922–1939. W: Z dziejów kultury fizycznej na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Red. H. Rechowicz. Katowice 1989; A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; S. Jarecki, A. Zach: Początki piłki ręcznej na Śląsku. W: Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce. T. 5. Red B. Woltmann. Gorzów Wielkopolski 2002.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK JEŹDZIECKI, regionalna centrala jeździectwa dla województwa katowickiego i opolskiego, w 1957 przekształcona z Sekcji Jeździeckiej ►Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Katowicach. Siedziba mieściła się przy ul. Jana w Katowicach, a stadnina na Muchowcu. W 1966 przeniósł się do Opola.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK KOLARSKI, organizacja regionalna kolarstwa z siedzibą w Katowicach, początkowo przy ul. 3 Maja 34, obecnie przy ul. Francuskiej 261. W 1935 r. wyodrębnił się ze Śląskiego Związku Cyklistów (wcześniej: ►Związku Cyklistów i Motocyklistów Województwa Śląskiego), rozwiązany w 1939, reaktywowany 8 grudnia 1947 r.; w latach 1950–1957 jako Sekcja Kolarska Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Katowicach (1953–1956 Stalinogrodzie); reaktywowany 17 marca 1957 r.; obejmował także tereny województwa opolskiego, odzyskał osobowość prawną; liczba zrzeszonych klubów: 37 (1959), 28 (2019); opieka nad kolarstwem szosowym, przełajowym, MTB; turystyką rowerową, do 1939 akrobacją (kolarską jazdą figurową), do 1962 piłką rowerową, parakolarstwem. Podejmowana przed wybuchem II wojny światowej próba stworzenia kolarstwa torowego nie powiodła się (w związku ze szkodami górniczymi niemożliwe do realizacji okazały się próby budowy torów kolarskich, m.in. w Łagiewnikach), namiastkę kolarstwa torowego stanowiły wyścigi organizowane na bieżniach stadionów. Związek był współorganizatorem Wyścigu Kolarskiego Przyjaźni Polsko-Czechosłowackiej, organizatorem mistrzostw Polski w piłce rowerowej i akrobacji rowerowej, mistrzostw Śląska w kolarstwie torowym, szosowym, przełajowym oraz wielu imprez kolarskich, we współpracy z prasą katowicką (redakcjami „Siedmiu Groszy”, „Wieczoru”, „Sportu”). Działacze: Jan Breguła, Jan Ćwięczek, Adam Gęszka, Zbigniew Klaus, Wilhelm Korc, Wacław Kozera, Tadeusz Matula, Jan Nogaj, Walenty Nowiaszek, Franciszek Różański, Augustyn Skiba, Mieczysław Sommerfeld, Wiktor Standke, Karol Wala, Wilhelm Weglenda.
APK, zesp.: Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Katowice Urząd Spraw Wewnętrznych, sygn. II 143; Śląski Okręgowy Związek Kolarski w Katowicach, sygn. 1; A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939, Opole 2008; B. Cimała, A. Steuer: Sport w województwie katowickim. Struktura, bazy, kadry. W: Z dziejów kultury fizycznej na Śląsku. Rozwój kultury fizycznej na Śląsku w latach 1918–1989, Katowice 2009.; https://www.slzkol.pl/kontakt.html

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK KOSZYKÓWKI, SIATKÓWKI I SZCZYPIORNIAKA, regionalna centrala koszykówki, piłki ręcznej i siatkówki; utworzony 5 lutego 1949 r.; kapitanowie – do spraw piłki ręcznej: Jan Klukowski, siatkówki: Antoni Ścigalski, koszykówki: Bagner. Związek przyczynił się do utworzenia żeńskich drużyn szczypiorniaka; od lutego 1952 r. funkcjonował jako Społeczna Sekcja Piłki Koszykowej, Ręcznej i Siatkowej.
S. Jarecki: Rozwój piłki ręcznej na Śląsku, cz.1. Katowice 1972.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK MOTOCYKLOWY, centrala sportu motocyklowego z siedzibą w Katowicach, struktura wyodrębniła się ze ►Związku Cyklistów i Motocyklistów Województwa Śląskiego (1925–1926), z inicjatywy ►Śląskiego Klubu Motocyklowego w Katowicach; w 1938 roku skupiał 12 klubów (►Moj Załęże, ►Polski Klub Motocyklowy Katowice, ►Klub Motocyklowy Związku Powstańców Śląskich w Szopienicach, ►Kolejowe Przysposobienie Wojskowe Katowice, ►Klub Motocyklowy Związku Strzeleckiego w Katowicach, Klub Motocyklowy Związku Strzeleckiego w Chorzowie, a także kluby beskidzkie: Bielsko-Bialski Klub Motocyklowy, Klub Motocyklowy Związku Strzeleckiego w Bielsku; Klub Motocyklowy w Cieszynie, Klub Motocyklowy Związku Strzeleckiego w Cieszynie; po 1945 roku funkcjonował jako Śląsko-Dąbrowski Związek Motocyklowy; działacze: mjr Henryk Kowalówka, Leviteaux, mjr Władysław Tarnawski, Faustyn Ciszewski, Wincenty Karuga.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 19221945. Opole 2009.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK PIŁKI RĘCZNEJ, centrala regionalna dla piłki ręcznej, gier sportowych (1935–1939, 1945–1949) i gier ruchowych (1935–1939), siedziba w Katowicach, ul. Wodna 4 (1949), 63 kluby (1938) w podokręgach: przemysłowym, rybnickim, tarnogórskim, bielskim, zagłębiowskim oraz autonomicznych: ►Dzielnicy Śląskiej Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, ►Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Męskiej, ►Oddziałach Młodzieży Powstańczej, ►Robotniczych Klubach Sportowych; organizator MP w palancie, mistrzostw Śląska w koszykówce, piłce ręcznej, siatkówce; prezesi: Karol Wielgosz, Artur Bałdy, Du Laurans, Florian Rozpendowski, Feliks Głogoszewski.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; S. Jarecki: Rozwój piłki ręcznej na Śląsku. Cz. 1 (1925–1960). Katowice 1972.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIAZEK PIŁKI SIATKOWEJ, centrala śląskiej siatkówki, z siedzibą przy ul Dworcowej 15, powstała w październiku 1957, zarejestrowana 31 stycznia 1958 roku, z siedzibą w Katowicach, 102 (1964), 168 (1968) klubów, w tym 106 męskich, 62 żeńskie; od ok. 2004 nastąpił rozwój piłki plażowej. Aktualnie związek prowadzi rozgrywki kobiet i mężczyzn w I i II lidze śląskiej seniorów, juniorów, kadetów, młodzików; w siatkówce plażowej i minisiatkówce; prezesi: Władysław Głuszyński, Bolesław Sosnowski, Witold Grochowski, Marek Kisiel, Marcin Weiner
K. Mecner: 85 lat siatkówki na Śląsku. Katowice 2012; https://szps.pl/blog/2023/12/10/zmarl-tadeusz-wieczorek/

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK SZERMIERCZY, regionalna centrala sportu szermierczego w województwie śląskim, pierwotnie pod nazwą Okręgowa Komisja Szermiercza, założony 5 marca 1936 w Katowicach, reaktywowany 21 października 1945 roku pod aktualną nazwą (w latach 1950–1957 jako sekcja szermierki Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Katowicach); prezesi: Adam Papee (1945–1947), Bolesław Olędzki (1947–1949), Karol Turkowski (1949–1957), Zygmunt Pawlas (1959–1961), Tadeusz Małodobry (1961–1977), Kazimierz Reychman (1977–1980), Antoni Sanetra (1980–1983), Franciszek Sobczak (1983–1999), Jerzy Kubiczek (1990–2012), Beata Rak (2012–nadal); siedziba przy ul. Pawła 9; kluby zrzeszone z terenu Katowic: AZS AWF, Kolejarz, Pałac Młodzieży, UKS Kukułki, UKS Zawisza.
H. Marzec: Medalowe riposty. 80 lat śląskiej szermierki. Katowice 2007.

ŚLĄSKI OKRĘGOWY ZWIĄZEK ŻEGLARSKI KATOWICE, z siedzibą przy ul. Wojewódzkiej 16; centrala ►żeglarstwa na Śląsku, zakresem działania obejmująca powiaty: będziński, gliwicki, mikołowski, pszczyński, raciborski, rybnicki, tarnogórski, tyski, wodzisławski, zawierciański, miasta: Bytom, Chorzów, Dąbrowę Górniczą, Gliwice, Jastrzębie Zdrój, Jaworzno, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Rudę Śląską, Rybnik, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy, Zabrze, Żory; pierwotne organizacją struktur Polskiego Związku Żeglarskiego został delegat – Leon Wolff (1945–1948); delegatura Polskiego Związku Żeglarskiego (1949) z Bolesławem Zakrzewskim, Stefanem Wysockim; Śląski Okręg Polskiego Związku Żeglarskiego (1950–1951 i od 1957 do chwili obecnej), miał też siedziby przy ul. Dąbrowskiego 23. św. Jana 1/3, Stanisława 9, Piotra 5; prezes Roman Winkler; działacze: Franciszek Bógdoł, Józef Żyła.
J. Żyła, Dzieje żeglarstwa na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim: (19241999), Kraków 2000.

ŚLĄSKI PODKOMITET OLIMPIJSKI, struktura powołana w marcu 1928 w celu sfinansowania wyjazdu 11 śląskich sportowców na IO 1928 w Amsterdamie (w tym 8 katowickich – byli to: Jan Górny, Jerzy Snopek, Anna Breuer, Gertruda Kilosówna, Otylia Tabacka-Kałużowa, Rozalia Kajzer, Henryk Ganzera, Jan Gałuszka); ŚPO ogłosił zbiórkę pieniężną pomiędzy urzędnikami zakładów pracy i administracji terenowej i państwowej; na czele podkomitetu stał dr Tadeusz Saloni.

ŚLĄSKI ROBOTNICZY SPORTOWY KOMITET OKRĘGOWY W KATOWICACH, Śl. RSKO, regionalna centrala robotniczych jednostek organizacji sportowych (jesień 1926), podległa ideowo Polskiej Partii Socjalistycznej, z oddziałami ►Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych (1928), z niemieckimi organizacjami należącymi do ►Arbeiter Turn_Und Sportbund In Polen (II 1931); powstanie Śl. RSKO zapoczątkowało ewolucyjne podejście od gimnastycznego programu kultury fizycznej dominującego dotąd w działaniach organizacji związanych z socjaldemokracjami; skupiał 74 jednostki organizacyjne i 6 tys. członków (1934) dzielił się na podokręgi: katowicki (34 j. o.), rybnicki (9), bielski (10), zagłębiowski (9); popierany przez władze państwowe (1929–35), związek należał do ►Śląskiej Rady Sportowej i regionalnych związków sportowych; kontakty z lewicą sportową (1935) wywołały retorsje władz wojewódzkich (m.in. zakaz wyjazdu na olimpiadę robotniczą w 1937 w Brukseli), ich skutkiem było wystąpienie niektórych klubów sportowych z ŚRSKO (np. RKS ►Fryzjerzy Katowice, RKS ►Typografia Katowice oraz likwidacja Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych). ŚRSKO organizował robotnicze mistrzostwa Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, typował sportowców z podległych sobie jednostek organizacyjnych do udziału w Robotniczych Mistrzostwach Polski, organizował zloty sportowe. Podstawowe uprawiane dyscypliny: piłka nożna (30 oddziałów), palant (7), piłka ręczna (6), ciężka atletyka (7), gimnastyka (19), lekkoatletyka (8), Działacze: Herman Majer, Henryk Sławik, Stanisław Rochowiak, Józef Janta.
J. Walczak: Robotnicze drogi Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego (do roku 1939). Katowice 1985.

ŚLĄSKI SZKOLNY ZWIĄZEK SPORTOWY, regionalna organizacja sportu szkolnego, jedna z szesnastu w Polsce, z siedzibą w Katowicach, ul. Francuska 32. Opiera się na 12 ►Międzyszkolnych Klubach Sportowych na terenie województwa śląskiego, zał. XI 1957 podczas II Ogólnopolskiego Zjazdu Zrzeszenia Sportowego ►Zryw w Katowicach, który był jednocześnie pierwszym zjazdem Ś.SZS; w l. 1971–1975 niektóre jego jednostki organizacyjne (SKS) m.in. ►Ekonomik, odgórnie łączono z klubami sportowymi ►Akademickiego Związku Sportowego w Katowicach; 29 klubów z 82 sekcjami, 4,5 tys. czł. uprawiających 19 dyscyplin (1983), prezesi: Bogdan Jakubowski, Józef Suckel, Tadeusz Patys, Norbert Gorol, Janusz Nowakowski.
S. Pilarek: Ogólna charakterystyka dziejów Szkolnego Związku Sportowego na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1945–2000. W: Z dziejów kultury fizycznej w Polsce. Rzeszów 2005.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK GIMNASTYCZNY w Katowicach, z siedzibą przy ul. Mikołowskiej 26, zał. 1948, w l. 1951-1957 sekcja gimnastyczna ►Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Katowicach; ostatnia rejestracja w 2001, liczba zrzeszonych klubów: 32 (1963), 31 – 2401 członków (1970), 9 (obecnie); katowickie ►AZS AWF Katowice, ►Baildon Katowice, ►Gwardia Katowice, ►Pałac Młodzieży Katowice, ►Sparta Katowice, ►Start Katowice, ►Zryw Katowice; w początkowym okresie działalności ŚZG także: ►Górnik Kostuchna i ►Górnik Załęże; regionalna organizacja ►gimnastyki artystycznej i ►sportowej, ►akrobatyki sportowej, trampoliny; działacze: Paweł Chrószcz, Lesław Eustachewicz, Maria Kluba, Matylda Ossadnik, Tadeusz Ślusarek.
APK Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych Katowice 4, sygn. 75; Śląski Okręgowy Związek Gimnastyczny. Katowice, sygn.8; G. Bielec. Lata świetności i upadku polskiej gimnastyki sportowej w PRL (1945–1989). Rzeszów 2012; https://krs-pobierz.pl › śląskie Katowice

ŚLĄSKI ZWIĄZEK HOKEJA NA LODZIE, regionalna centrala hokeja na Śląsku, założona w XII 1930, pierwotnie jako Małopolsko-Śląski Związek Hokeja na Lodzie w Katowicach, od 1931 jako Śląski ZHL, z udziałem sześciu drużyn: Bielitzer-Bielauer Eislaufverein w Bielsku Białej, Pogonią Katowice, Policyjnym KS, Teschener Eislaufverein, Śląskim Towarzystwem Łyżwiarskim; od 1931 toczyły się rozgrywki o mistrzostwa Śląska; od 1937 udział w MP; reaktywowany (1945–1950, z udziałem sześciu klubów; rozgrywki o mistrzostwo Śląska i start w MP); w latach 1950–1957 społeczna sekcja Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej – rozgrywki w lidze śląskiej i klasie A; od 1957 pod obecną nazwą; zrzesza ok. 30 klubów; w latach 60. nastąpiła pierwsza, a w latach 80. XX w. druga fala redukcji klubów i sekcji; siedziby: w Katowicach przy ul. Jana, Stanisława, Szopienickiej; obecnie działalność skupia się wokół hokeja młodzieżowego (w tym kobiecego).
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; A. Steuer: Mecenat przemysłowy w ruchu sportowym Katowic w okresie międzywojennym. W: Przemiany protoindustrialne i industrialne jako czynnik miastotwórczy Katowic. Red A. Barciak. Katowice 2007; A. Steuer: Górnicze kluby sportowe w Katowicach w latach 1945–1989. W: Tradycje i dziedzictwo górnicze na obszarze Katowic z perspektywy XXI wieku. Red. A. Barciak. Katowice 2010; W. Zieleśkiewicz: Historia polskiego hokeja. Krynica-Zdrój 2006.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK HOKEJA NA TRAWIE W KATOWICACH, regionalna struktura sportu, zał. X 1949; w l. 1951–1956 funkcjonowała jako Sekcja Hokeja na Trawie ►Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej; od 1957 reaktywowany pod obecną nazwą. Zasięgiem obejmował również kluby woj. krakowskiego. Pierwsza siedziba mieściła się w prywatnym mieszkaniu działacza z Gliwic Józefa Matysiaka; kolejne siedziby były zlokalizowane w Katowicach przy ulicach: Dąbrowskiego, Jana, Stanisława. Należały do niego m.in. kluby katowickie: ►AZS Katowice, ►AZS UŚ Katowice, ►Budowlani Katowice; od 1980 objął hokej żeński. Działacze: Józef Bratek, Tadeusz Socholik, Leopold Sokal. Funkcję prezesa Śląskiego Związku Hokeja na Trawie pełnili: Józef Wojtysiak (1948–1950), Zygmunt Malinowski (1950–1951), Zbigniew Raczkowski (1951–1954), Józef Bratek (1954–1956), Zbigniew Raczkowski (1956–1959), Tadeusz Socholik (1960–1988), Andrzej Miśkiewicz (1988–2006), Mariusz Kozieł (2006–2012), Andrzej Miśkiewicz (od 2012).

ŚLĄSKI ZWIĄZEK LAWN TENISOWY zob. ►Śląski Związek Tenisowy

ŚLĄSKI ZWIĄZEK ŁYŻWIARSTWA FIGUROWEGO, regionalna organizacja łyżwiarstwa figurowego; powstała w 1957 na bazie Sekcji Łyżwiarstwa Figurowego Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej; z siedzibą w Katowicach; kluby katowickie: ►Katowicki Klub Łyżwiarski, ►GKS Katowice, ►Iskra Katowice, ►Centrum Katowice, ►Naprzód Janów; prezesi (m.in.): Mazur, Marian Lubina. W końcu l. 70 XX w. zakończył działalność.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK NARCIARSKI, regionalna centrala sportowa; pierwotnie Małopolsko-Śląski Okręgowy Związek Narciarski w Bielsku (1929), następnie (do l. 60. XX w.) IV Okręg Śląski Polskiego Związku Narciarskiego (5 X 1935–1 IX 1939, 15 IV lub 15 IX 1945–1951, 1957–1989), Sekcja Narciarska Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej (1951–1956), Sekcja Narciarska Wojewódzkiej Federacji Sportu. Kolejne siedziby mieściły się w Katowicach (ul.: Pocztowa 11, św. Jana, Rynek 11, Stanisława), obecnie w Chorzowie (ul. Brzozowa). W programie działalności: narciarstwo sportowe (alpejskie i klasyczne), w tym opieka nad obiektami sportowymi w Beskidach, turystyka narciarska (Szkoła Narciarska Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Szczyrku). Na przełomie l. 40. i 50. XX w. zajmował się także saneczkarstwem i bobslejami, po 1976 główny akcent (w związku z reformą administracyjną w Polsce w nowym woj. katowickim pozostała jedna wyczynowa sekcja narciarska – ROW Rybnik) kładziono na rekreacyjne uprawianie narciarstwa; prowadzono bogatą działalność wydawniczą (informatory, kalendarze, księgi jubileuszowe, sprawozdania); opiekowano się klubami; funkcjonowały komisje: propagandy i wydawnictw, odznaczeń, nagród, reprezentacji, organizacji imprez, finansowa. Do 1939 związek obejmował województwo śląskie, Zagłębie Dąbrowskie, rejon Częstochowy; do 1949 województwo śląsko-dąbrowskie i Żywiecczyznę; do 1975 województwo katowickie z rejonem Beskidów. W 1935 skupiał ok. 2200 członków, w 1939 – do 3000. W najlepszym okresie (przełom l. 50. i 60. XX w.) zrzeszał 1113 zawodników w 20 klubach; dysponował 28 skoczniami, 6 trasami biegowymi i 4 zjazdowymi, 13 schroniskami narciarskimi. Prezesi: Tadeusz Kupczyński, Andrzej Rieger, Stefan Kisieliński, Zygmunt Bośniacki, Jerzy Wykrota., Józef Dróżdż, Eugeniusz Kaliciński, Janina Kalicińska, Wanda Woźniakiewicz i inni.
B. Cimała, A. Steuer: Sport w województwie katowickim (struktura, baza, kadry). W: Z dziejów kultury fizycznej na Śląsku. T. 1: Rozwój kultury fizycznej na Śląsku w latach 1919–1989. Red. M. Ponczek, K.H. Schodrok. Katowice 2009; J. Wykrota: 30 lat Śląskiego Okręgowego Związku Narciarskiego 1930–1960 (program). Katowice 1960.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK PING-PONGA, zob. ►Śląski Związek Tenisa Stołowego

ŚLĄSKI ZWIĄZEK PODNOSZENIA CIĘŻARÓW W KATOWICACH, zał. 1957 (przekształcił się z sekcji podnoszenia ciężarów ►Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Stalinogrodzie) w l. 1961–1965 p.n. Ś.Z.P.C i Kulturystyki; lokal przy ul 15 grudnia (Jana), Stanisława; kluby katowickie: ►Budowlani Ligota, ►HKS Szopienice, ►Sparta Katowice. Działacze: Alojzy Pszczoła, Walerian Kołłątaj; współorganizator ME w 1957 w ►Hali Parkowej w ►Parku Kościuszki, obecnie siedziba w Tarnowskich Górach.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK PROPAGANDY TURYSTYCZNEJ, zob. ►Związek Propagandy Turystyki Województwa Śląskiego w Katowicach

ŚLĄSKI ZWIĄZEK SIATKÓWKI w KATOWICACH, zał. 1957, z podokręgami: Cieszyn i Częstochowa; od 1959 działał wydział szkoleniowy. Od 8 V 1958 w rejestrze związku znajdowało się 65 klubów; w 1959 skupiał 995 zawodników, w tym 511 kobiet. Do 2000 działał jako Związek Okręgowy. Funkcję prezesów pełnili: Władysław Głuszyński, Bolesław Sosnowski (1959–1969), Witold Grochowski (1968–2004), Marek Kisiel (od 2004). W strukturach związku działają Wydziały: Szkolenia, Sędziowski, Gier i Dyscypliny, Siatkówki Plażowej. Związek był organizatorem: MŚ w siatkówce mężczyzn ligi światowej (2014), Europejskiego Turnieju Kwalifikacyjnego do IO (2000); MŚ w siatkówce plażowej do l. 21 (2005) i do l. 19 (2007) oraz ME mężczyzn w hali (2009).
M. Palej: Śląski Związek Piłki Siatkowej w Katowicach w latach transformacji ustrojowej (1989–2008). Katowice 2009 – praca magisterska napisana pod kier. M. Pączka na AWF w Katowicach.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK SZERMIERCZY, centrala sportu szermierczego w województwie śląskim założona 5 stycznia 1936 r. z inicjatywy Polskiego Związku Szermierczego, pierwotnie pod nazwą Okręgowej Komisji Szermierczej w Katowicach, reaktywowany 15 kwietnia 1945 r., w latach 1950–1956 sekcja szermierki ►Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Katowicach, w latach 1973–1975 sekcja szermierki ►Wojewódzkiej Federacji Sportu w Katowicach z siedzibą przy ul. Pawła w Katowicach; inicjator odbudowy Polskiego Związku Szermierczego. Prezesi: Ludwik Kloska (1936), Adam. Papée (1945–1947), Bolesław Olędzki (1947–1949), Karol Turkowski (1949–1957), Jan Nawrocki (1957–1959), Zygmunt Pawlas (1959–1961), Tadeusz Małodobry (1961–1977), Kazimierz Reychman (1977–1980), Antoni Sanetra (1980–1983), Franciszek Sobczak (1983–1990), Jerzy Kubiczek (1990–nadal); kluby: 18 (1936) – 21 (2008).
H. Marzec, Historia medalami pisana: 75 lat śląskiej szermierki. Katowice 2002; H. Marzec: Medalowe riposty: 80 lat śląskiej szermierki. Katowice 2007.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK TENISA STOŁOWEGO, założony 23 października 1932 r. w Chorzowie, do 1938 p.n. Śląski Związek Ping-Ponga; reaktywowany w 1946 r. w Katowicach, od 1947 Śląsko-Dąbrowski Związek Tenisa Stołowego (zrzeszający 96 klubów), w latach 1951–1957 w ramach Społecznej Sekcji Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej, a w okresie 1974–1986 sekcja ►Wojewódzkiej Federacji Sportu; obecnie z siedzibą w Gliwicach; w Katowicach działają kluby: Start Katowice (przy Spółdzielni Mieszkaniowej „Piast”, z siedzibą w Siemianowicach Śląskich), ►AZS Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, ►AZS Uniwersytet Śląski; prezesi: Henryk Chmiel, Paluchiewicz, Antoni Muszkiet, Leopold Sokal, Adam Beldoch, Władysław Dudek, Władysław Oleksin, Anzelm Sinko, Bolesław Nohel, Wiesław Krawczyk, Mieczysław Pięta, Roman Fajkis, dr Wiesław Pięta.
W. Pięta: Tenis stołowy na Górnym Śląsku w latach 1929–2004. Częstochowa 2005.

ŚLĄSKI ZWIĄZEK TENISOWY, regionalna centrala sekcji i klubów tenisowych w województwie śląskim, zał. pod nazwą Śląski Związek Lawn Tenisowy, zastępując Stowarzyszenie Śląskich Klubów Tenisowych; reaktywowany 7 VIII 1945 w Katowicach. W l. 1950–1956 był sekcją tenisową ►Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Katowicach. W 1957 odzyskał osobowość prawną; siedziba mieściła się w Katowicach przy ul. 15 Grudnia (ob. ul. Stanisława). Obecnie funkcjonuje w Zabrzu, a prezesem jest Zbigniew Ochoński.

ŚLĄSKIE CENTRUM SPORTÓW WODNYCH I SYSTEMÓW NURKOWYCH w Katowicach (ŚCSWiSN; od III 2011 NHN – Nurkowanie, Hydrografia, Nawigacja), zał. 30 IV 1999, z siedzibą przy ul. Powstańców 19 w Katowicach (zał. Maciej Rokus, Klaudiusz Siedlaczek, Magdalena Rokus, Mikołaj Hassa, Maciej Ciesielski, Dariusz Dzierżęga, Krzysztof Kowalski). Prowadzi działalność szkoleniową, a także zadania humanitarne i ratownicze, zajmuje się dystrybucją i wypożyczaniem sprzętów (nurkowego, pływackiego), prowadzi komis sprzętu nurkowego, organizuje wyjazdy związane z nurkowaniem. Dysponuje bazą nurkowa oraz stadniną koni na Pojezierzu Mazurskim. Przy ŚCSWiSN działa także klub nurkowy. Jest jedną ze struktur sieci OMS Ocean Management Systems (Nurkowanie Techniczne i Rekreacyjne).
https://www.nhnpolska.com/index.php/kontakt.

ŚLĄSKIE REWIE ŁYŻWIARSKIE, zespoły taneczne, rozrywkowo-sportowe; wywodzą się z ogólnopolskiej rewii sportowej, zorganizowanej w 1950 na ►Torkacie (Elwira Kamińska, kierownik Jadwiga Preiss), pierwszy występ 14 I 1951, od 1954 podział na rewie: 1. Połączonych zespołów łyżwiarskich Zrzeszeń Sportowych ►Górnik i ►Stal (członkowie: Marian Lubina, Anna Bzdok, Barbara Jankowska, Bogusław Hnatyszyn; 2. Zrzeszenia Sportowego ►Budowlani (członkowie: Helena Czakon, Emanuel Koczyba, Marian Czakon); w sezonie 1956/1957 zostały rozwiązane, jednym z programów były Bajki na lodzie.

ŚLĄSKIE TOWARZYSTWO ŁYŻWIARSKIE KATOWICE, zał. w 1930 z inicjatywy wicewojewody śląskiego dr. Tadeusza Saloniego. Wielosekcyjny klub sportowy (hokej na lodzie, łyżwiarstwo figurowe, tenis, tenis stołowy), po redukcji sekcji w 1933 (zob. ►Śląski Klub Hokejowy Katowice) przekształciło się w wyspecjalizowany klub łyżwiarski z szkółką dziecięcą. Zlikwidowany w 1939. Nie został reaktywowany. Zasłużeni działacze: Michał Alberg, Paweł Lubina, Tadeusz Saloni, Lucjan Sikorski, Feliks Wiliński. Przełamał dominację ośrodka lwowskiego w łyżwiarstwie figurowym w Polsce. Zawodnicy klubu uczestniczący w Mistrzostwach Świata i Europy: Erwin i Stefania Kalus; Artur Breslauer, Paweł Wrocławski (Breslauer). Osiągnięcia: 33 (11–12–10) medale MP (1931–1938). Wybitni zawodnicy: Edyta Popowicz, Walter Grobert, Erna Schreibert. Obiekt: ►Torkat (Sztuczny Tor Łyżwiarski) przy ul. Bankowej w Katowicach.
A. Steuer: Ruch sportowy w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; W. Zieleśkiewicz: Encyklopedia sportów zimowych. Warszawa 2002.

ŚLĄSKIE TOWARZYSTWO TENISOWE KATOWICE, KS, zał. 15 III 1933 na bazie sekcji tenisowej ►Śląskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego w Katowicach; 6 kortów (w tym 2 treningowe); sekcja hokeja na lodzie; członek ►Śląskiego Związku Hokeja na Lodzie i ►Śląskiego Związku Lawn-Tenisowego.
„Polonia” 1933, nr 2976, 3031.

ŚLĄSKO-DĄBROWSKI OKRĘG POLSKIEGO ZWIĄZKU MOTOCYKLOWEGO w Katowicach, centrala regionalnego sportu motocyklowego w województwach: śląskim i śląsko-dąbrowskim, zał. 1931 (do 1939 jedyna w Polsce); reaktywowana 12 V 1946 w Katowicach, w 1950 wraz z ►Automobilklubem Śląskim w Katowicach została włączona do ►Okręgu Katowickiego Polskiego Związku Motorowego. W 1949 okręg skupiał 30 klubów i 1,6 tys. członków. Funkcję prezesów pełnili: inż. Henryk Levitoux, Henryk Wiosna-Rajdowicz, Wacław Feige. Organizator imprez: Rajd do Odry (1946), Rajd „Szlakiem Powstańców Śląskich” (1946).
A. Steuer: Kultura fizyczna w województwie śląskim 1922–1939. Opole 2008; H. Rechowicz: Sport na Górnym Śląsku: do 1939 roku. Katowice 1997; H. Rechowicz: Dzieje sportu w województwie śląsko-dąbrowskim (1945–1950). Katowice 1999.

ŚLĄSKO-DĄBROWSKI ZWIĄZEK TENISA STOŁOWEGO, zob. ►Śląski Związek Tenisa Stołowego

ŚLEPIOTKA, staw (rozlewisko) na rzeczce Ślepiotka, w Lesie Murckowskim; teren rekreacyjny i łowisko Polskiego Związku Wędkarskiego.
https://wedkuje.pl/l/staw-slepiotka/57013

ŚWIETLICOWY RUCH BEZROBOTNYCH W KATOWICACH, akcja kulturalno-oświatowa Miejskiego Komitetu dla Spraw Bezrobocia w Katowicach (od 1932), kierowana przez Władysława Salę; jej celem było osłabienie skutków negatywnego oddziaływania światowego przesilenia gospodarczego 1929–1933 na bezrobotną młodzież miasta; na terenie Katowic funkcjonowały 3 ►świetlice: Dąb, ►Jedność Katowice-Centrum, ►Zorza Zawodzie, dające młodzieży możliwość kulturalnego spędzania czasu, pożądanego z wychowawczego punktu widzenia, za pośrednictwem świetlic zamierzano uchronić młodzież od wpływów lewicowych i komunistycznych. Program obejmował sport, gry towarzyskie, czytelnictwo prasy i książek, korzystanie z radioodbiorników, projekcje filmów i in.
A. Stopińska-Pająk: Świetlice w województwie śląskim w latach 1922–1939. Katowice 1983.

 


LEKSYKON STRUKTUR KATOWICKIEGO SPORTU I TURYSTYKI

WSTĘP

Leksykon Struktury katowickiego sportu i turystyki zawiera hasła dotyczące polskich, niemieckich i żydowskich organizacji kultury fizycznej działających w przeszłości i obecnie na terenie miasta Katowice (w jego współczesnych granicach). Hasła, ułożone alfabetycznie, poświęcone są między innymi: reprezentującym polski ruch gimnastyczny gniazdom Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, niemieckim i żydowskim organizacjom turnerskim, organizacjom kultury fizycznej związanym z działalnością socjaldemokracji niemieckiej i polskiej, polskim i niemieckim klubom sportowym, regionalnym bądź ogólnopolskim związkom sportowym, jeżeli miały siedzibę w Katowicach, sekcjom sportowym i turystycznym polskich i niemieckich i organizacji młodzieżowych oraz bractw strzeleckich, a także współcześnie funkcjonującym stowarzyszeniom, zrzeszeniom, organizacjom, sekcjom i klubom, które w swoich założeniach statutowych uwzględniają działalność na rzecz wychowania fizycznego, sportu i turystyki. Wśród haseł leksykonu nie mogło zabraknąć opisu obiektów sportowych, gdzie katowiczanie mogli podziwiać zmagania sportowców bądź uprawiać amatorsko wybrane dyscypliny.

Różnorodność opisywanych struktur organizacji sportowych i turystycznych sprawiła, że niemożliwe stało się ujednolicenie treści poszczególnych haseł. Chcąc jednak zawrzeć jak najwięcej informacji, starano się umieścić w każdym haśle takie informacje, jak: profil działania, data powstania, lata funkcjonowania, adres siedziby, działające sekcje, nazwiska wybitnych i zasłużonych sportowców, trenerów i działaczy, osiągnięcia medalowe (seniorów, juniorów i młodzieży) na najważniejszych imprezach sportowych, dorobek w poszczególnych dyscyplinach sportu.

Przy opracowaniu leksykonu korzystano z archiwaliów Archiwum Państwowego w Katowicach i jego oddziałów w Pszczynie i Gliwicach, Archiwum Miejskiego w Katowicach, Archiwum Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach oraz zgromadzonych w Muzeum Historii Katowic, a także informacji zamieszczanych w prasie historycznej i współczesnej, okolicznościowych wydawnictwach jubileuszowych oraz literaturze naukowej i popularnonaukowej.

Antoni Steuer

autor koncepcji opracowania i treści haseł